Ek: Çevre

Bu doküman neyle ilgili?

Bu ekte, Rainforest Alliance Standartlarının Çevre Bölümündeki gerekliliklerin uygulanmasıyla ilgili ilave bağlayıcı içerik bulunmaktadır. Bu doküman şunları içerir:

• Doğal ormanlar ve diğer doğal ekosistemlerde dönüştürme yapılmamasına ilişkin gereklilik 6.1.1 hakkında ilave ayrıntılar.

• Sit alanları ve resmi olarak belirlenmiş tampon bölgelerin zarar görmemesine ilişkin gereklilik 6.1.2 hakkında ilave ayrıntılar.

• Arazi sınırları dışındaki koruma ve restorasyon alanlarına ilişkin sürekli geliştirme gereklilikleri 6.2.3 ve 6.2.4 hakkında ilave ayrıntılar.

Bu doküman ne zaman ve nasıl kullanılır?

Bu doküman Sertifika Sahiplerine, Rainforest Alliance Standartlarında bahsedilen gereklilikler ve bunların nasıl uygulanacağı konusunda ek bilgi verir. Bu dokümana, uygulama için yapılması gerekenleri anlamak üzere Sertifikasyon Kuruluşları da başvurabilir.

v1.1'den v1.2'ye yapılan güncellemedeki değişiklikler

1. Coğrafi Veri Risk Değerlendirmesi

Rainforest Alliance'ın coğrafi veri risk değerlendirmesi Sertifika Sahiplerine aşağıdaki bilgileri sağlar:

• Ormansızlaşma risk haritası.

• Sit alanlarının zarar görme risk haritası.

• Her arazi biriminin ormansızlaşma ve sit alanlarının zarar görme risk düzeyini belirten coğrafi veri risk tablosu.

Bu çıktılar, Rainforest Alliance Standartları gereklilik 6.1.1 ve 6.1.2 ile ilgili olası uyumsuzluklara genel bir bakış niteliğindedir. Risk değerlendirmesi, Rainforest Alliance platformunda Sertifika Sahipleri ve Sertifikasyon Kuruluşları tarafından kullanılabilir ve coğrafi konum verileri her güncellendiğinde yenilenir.

2. Doğal Ormanların Dönüştürülmemesi Konusuna İlave Ayrıntılar

Temel gereklilik 6.1.1, 1 Ocak 2014 tarihini, bu tarihten sonra ormansızlaştırmanın ve dönüştürmenin gerçekleştirilemeyeceği son tarih olarak belirler. Bu tarihten sonra gerçekleşen ormansızlaştırma veya dönüştürmeye dair durumlar, belirli bir alanı veya üretim birimini Rainforest Alliance Tarım Standardına uygun olmayan hale getirir ve sertifikasyon iptaline veya reddine neden olabilir.

Ancak, aşağıdaki bölümler 2.2 ve 2.3'te ayrıntılı olarak belirtileceği üzere, ormansızlaştırma veya dönüştürme ile ilgili iyileştirilebilecek minör sorunlar için bir dizi esneklik sağlanmıştır. Bunun yanı sıra, altyapı yönetimi için yapılacak minör dönüştürmeler, bölüm 2.4'te açıklanan talep prosedürü doğrultusunda Rainforest Alliance tarafından uygun görülebilir.

2.1 Dönüştürmenin Tanımlanması

Rainforest Alliance'ın ormansızlaşma risk değerlendirmesi, bir arazi biriminin ormansızlaşma riski taşıyıp taşımadığını belirlemek için Sertifika Sahiplerinden 2014'ten itibaren yüklenen coğrafi verileri inceler. Ormansızlaşmış alan ile çakışan arazi birimi alanının yüzdesine bağlı olarak üç risk seviyesi belirlenir: %0 çakışan alan varsa düşük risk (yeşil), %1,2'ye kadar orta risk (turuncu) ve %1,2'den fazla çakışan alan varsa yüksek risk (kırmızı) olarak değerlendirilir. Düşük risk önemsiz risk olarak kabul edilirken orta ve yüksek risk önemli risk olarak kabul edilir.

Ormansızlaşma risk değerlendirmesi yapılırken, bazı durumlarda Rainforest Alliance tarafından tanımlanan dönüştürme ve kabul edilebilir arazi kullanım değişiklikleri arasında ayrım yapılmayabilir, bu durumlar örneğin aşağıdakiler olabilir:

• Hasat edilen ve tarımsal kullanıma dönüştürülen ancak doğal ekosistemin dönüştürülmesi söz konusu olmayan orman plantasyonları.

• Doğal ormanların dönüştürülmesinin söz konusu olmadığı gölge veren ağaçlarının hasadı.

• 2014 yılı son tarihinden önce meydana gelen ağaç örtüsü kaybı.

Sertifika Sahipleri, uygunsuzluk riski altındaki alanları ve grup üreticilerini belirlemek, bu riskleri değerlendirmek ve uygun şekilde yönetmek adına adımlar atmak için Rainforest Alliance risk değerlendirmesini kullanmalıdır.

Sertifika Sahibi, orta veya yüksek riskli olarak kategorize edilerek önemli ölçüde ormansızlaşma riski taşıyan arazi birimlerinde iç denetimler gerçekleştirmekle yükümlüdür. Bu denetimlerde, üreticilerle yapılacak görüşmeler ve gerçekleştirilecek arazi gözlemleri yoluyla kanıt toplanarak herhangi bir arazi dönüştürmenin gerçekleşip gerçekleşmediği teyit edilmelidir. Toplanan kanıtlar denetim süreci boyunca ve sonrasında saklanmalı ve denetçiler veya Rainforest Alliance tarafından talep edildiğinde hazır bulundurulmalıdır. Dönüştürme(ler)in gerçekleşip gerçekleşmediğini doğrulayacak kanıtlar şunları içerebilir:

• Konuyla ilgiliyse, güncellenmiş arazi kullanım sınırı çokgenleri.

• Ulusal mevzuata uygun olarak arazi kullanım haklarını veya arazinin yasal mülkiyetini gösteren belgeler (örneğin, arazi tapuları, yerli halkların yasal hakları, devlet izinleri, sertifikalar veya doğrulanabilir geleneksel yollar).

• Coğrafi etiketli fotoğraflar, haritalar veya diğer görsel kanıtlar.

• Üretici, topluluk üyeleri ve diğer paydaşlarla yapılan görüşmelerin kayıtları.

• Yerel kamu kurumlarından alınan bilgiler (örn. Ormancılık kurumları, Milli Parklar vb.).

2.2 Halihazırda Gerçekleştirilmiş Minör Dönüştürme

İlk sertifikasyon denetiminden önce yapılan iç denetimde dönüştürme tespit edilirse, Sertifika Sahibi bu dönüştürmenin burada tanımlanan minör dönüştürme eşiklerine denk gelip gelmediğini kontrol etmeli ve bölüm 2.3 uyarınca bir restorasyon planı uygulamalıdır. Dönüştürme(ler) eşik değerlerin üzerindeyse, Sertifika Sahibi uygun olmayan grup üreticisini, araziyi veya arazi birimini sertifikasyon programından çıkarmalıdır. EUDR uyumlu araziler dahil tüm araziler için dönüştürme 1 Ocak 2014 ile 31 Aralık 2020 tarihleri arasında gerçekleşmiş olması gerekir. Sertifika Sahipleri ve/veya grup üreticileri bu ilave kriterleri karşılamalıdır:

a) Büyük araziler ve bireysel araziler

Bir grubun parçası olarak sertifikalandırılmış araziler de dahil olmak üzere büyük araziler ve bireysel araziler için dönüştürme, arazi topraklarının %1'inden fazlası veya 10 hektardan fazla bir alanı (hangisi daha küçükse) kapsamamalıdır.

b) Grup sertifikasyonu

Grup sertifikasyonuna dahil küçük araziler için dönüştürme, arazi birimi alanının toplamının %1'inden fazlasını kapsamamalıdır.

Rainforest Alliance, belirli Sertifika Sahipleri için ve duruma göre bu izinleri gözden geçirme, onaylama, reddetme veya iptal etme haklarını saklı tutar.

2.3 Halihazırda Gerçekleştirilmiş Minör Dönüştürmenin Restorasyonu

Bu eşikler dahilindeki dönüştürmeler için arazi yönetimi, dönüştürülen ormanı veya ekosistemi iyileştirmek için bir ekolog ile birlikte restorasyon planı oluşturmalıdır. Planlanan restorasyon aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır:

• Orantılı: Restore edilecek alan en az dönüştürülen alan kadar büyük olmalıdır. Bu gereklilik, dönüştürülen alanı üretimden çıkarıp restore ederek veya yakındaki bir alanda restorasyon çalışması yürüterek ve/veya telafi edici koruma faydaları sağlayarak karşılanabilir.

• Eşdeğer: Restore edilecek ekosistem, ekolojik değer bakımından kaybedilen doğal ekosisteme eşdeğer olmalıdır. Restore edilen alanın değeri dönüştürülen alanın değerinden düşükse veya düşük olacaksa daha büyük bir alan restore edilmelidir.

• İlave: Restorasyon faaliyetleri, Rainforest Alliance'ın doğal bitki örtüsü ile ilgili gerekliliklerine uygunluk da dahil olmak üzere diğer nedenlerle planlanan faaliyetlere ilave olarak yapılmalıdır.

• Kalıcı: Restorasyon faaliyetleri finansman, yönetim sorumlulukları ve net şekilde anlaşılabilir toprak belirlemeleri ve toprak hakları dahil olmak üzere uzun vadede uygulanabilirlik sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır.

Buna ek olarak, grup sertifikasyonu kapsamında başka dönüştürmelerin önlenmesi için aşağıdakilerin uygulanması gerekmektedir:

• Daha fazla ormansızlaştırmayı önlemek amacıyla grup üreticilerine yönelik bir yaptırım sisteminin kurulması.

• Grup üreticileri için farkındalık arttırma amaçlı önlemlerin veya eğitimlerin uygulanması.

• Risk değerlendirmesinde önemli ölçüde ormansızlaşma riski taşıdığı tespit edilen tüm grup üreticileri için arazi birimlerinin çokgenlerinin toplanması.

Yönetim, Rainforest Alliance'a farmcert@ra.org adresi aracılığıyla bir restorasyon planı sunmalıdır. Bu plan, aşağıdaki öğeleri kapsamalıdır:

• Uygulanacak faaliyetlerin kesin vadeli hedefler ve sorumluluklar ile tanımlanması.

• Restore edilen alan için en az üç yılda bir uygulanacak bir izleme planı.

• Restore edilecek alan(lar)ın çokgenleri.

• Dikilecek ağaç türlerinin listesi.

• Her üç yılda bir ilerleme raporlarının iç denetçilere sunularak bunların restorasyon alanının durumu ile tutarlı olup olmadığının incelenmesi ve doğrulanması.

Not: Grup içindeki küçük üreticiler için restorasyon süreçlerinin uygulanması, izlenmesi ve raporlanması grup yönetimi tarafından kolaylaştırılmalıdır. İlgili grup üreticileri için bu eylemlerin gerçekleştirilmemesi durumunda grup yönetimi sorumludur ve bu, potansiyel olarak sertifikasyonun reddi veya iptal edilmesiyle sonuçlanabilir.

2.4 Altyapıya Yönelik Planlanan Minör Dönüştürme

Toplam sertifikalı toprak yüzölçümünün %1'ine kadar büyüklüğe sahip doğal ekosistemlerin arazi veya işleme operasyonları için gerekli altyapıyı sürdürülebilir kılmak veya genişletmek için dönüştürülmesine aşağıdaki koşullar altında izin verilebilir:

1. Dönüştürme yapılmasına, yalnızca yeni arazi altyapısının kurulması veya mevcut arazi altyapısının (örneğin pompalama tesisleri, kanallar, göletler, su bentleri, barajlar ve setler dahil olmak üzere yollar veya sulama altyapısının), kalıcı olarak kurulmuş makinelerin veya yıkama, işleme veya ambalajlama tesislerinin onarılması veya modernize edilmesi nedenleriyle izin verilir.

2. Arazi veya grup yönetimi, önerilen altyapı kurulumunun veya onarımının ilgili alan dönüştürülmeden gerçekleştirilememesinin nedeni de dahil olmak üzere altyapı planını önceden belgeye döker.

3. Genel sertifikalı arazinin çokgenleri ve dönüştürülen alan, dönüştürülecek arazi yüzölçümünün toplam sertifikalı arazini için izin verilen %1 eşiğinin altında olduğunu kanıtlamak amacıyla toplanır. Not: %1 eşiği, sertifikasyon için ilk başvuru tarihinden itibaren izin verilen kümülatif toplam alana tekabül etmektedir.

4. Dönüştürme öncesinde, arazi veya grup yönetimi Rainforest Alliance'tan onay almalıdır. Yönetim, dönüştürülecek alanın planı ve çokgenleriyle birlikte dönüştürme nedenlerini de içeren bir planı onay almak üzere farmcert@ra.org adresine gönderir.

5. Dönüştürme, Rainforest Alliance Standartlarının 6.1.2 numaralı gerekliliğine tamamen uygun olacaktır.

6. Dönüştürme, geçerli yasalara tamamen uygundur.

7. Dönüştürme, arazinin veya alanın Yüksek Koruma Değeri (HCV) değerlendirmesinde/değerlendirmelerinde yer alan Yüksek Koruma Değerine Sahip alanlara ilişkin bütün tanımlarla veya önerilerle tutarlı olacaktır.

8. Rainforest Alliance, dönüştürme planının değerlendirilmesinden sonra, Sertifika Sahibinden bölüm 2.3'te açıklandığı şekilde restorasyon planı uygulaması talep etme hakkını saklı tutar.

9. Eğer minör dönüştürmenin esas amacı araziyi tarımsal kullanımın yanı sıra hangar, ahır, kiler, silo gibi arazi binalarının işletilmesi ile sınırlı olmamak üzere işleme operasyonları için kullanmak ise, bu izin Avrupa Birliği Ormansızlaşmayı Önleme Yönetmeliği’ne uyumu tercih eden Sertifika Sahipleri için geçerli değildir.

3. Sit Alanlarının Zarar Görmemesi Kısmına Ek Ayrıntılar

Rainforest Alliance risk değerlendirmesi, standartların 6.1.2 numaralı gerekliliği ile uyumsuzluk riskini değerlendirmek üzere, bir arazi biriminin sit alanı veya sit alanının belirlenmiş tampon bölgeleri içinde yer alma olasılığını ve bu alanlarda tarımsal üretime geçerli yasalar uyarınca izin verilip verilmediğini tespit eder.

Rainforest Alliance, sit alanlarının IUCN sınıflandırmasını kullanarak “üst düzey" ve "üst düzey olmayan" sit alanları belirlemiştir. “Üst düzey” koruma alanlarında tarımsal üretim yasaklanırken, "üst düzey olmayan" koruma alanlarında tarımsal faaliyetlere belirli koşullar altında izin verilmekte ve bu durum yasalarla düzenlenmektedir. Buna dayanarak üç risk seviyesi belirlenmiştir: Yeşil renk ile belirtilen alan düşük riskli olup sit alanlarını kapsamaz, turuncu renk ile belirtilen alan orta riskli olup "üst düzey olmayan" sit alanlarını kapsar ve kırmızı renk ile belirtilen alan yüksek riskli olup "üst düzey" sit alanlarını kapsar.

Risk değerlendirmesi sırasında arazi birimleri yüksek riskli olarak tanımlanırsa Sertifika Sahipleri iç denetimde bu gibi arazilerin tümünü ziyaret etmeli ve üretimin “üst düzey” sit alanı içinde gerçekleşmediğini gösteren kanıtları toplamalıdır. Toplanan kanıtlar denetim süreci boyunca ve sonrasında saklanmalı ve denetçiler veya Rainforest Alliance tarafından talep edildiğinde hazır bulundurulmalıdır. Bir sit alanının ya da tampon bölgenin zarar görüp görmediğini teyit edecek kanıtlar şunları içerebilir:

• İlgili ise, düzeltilmiş arazi sınırı çokgenleri.

• Ulusal mevzuata uygun arazi kullanımı ve/veya yasal hakları gösteren dokümanlar.

• Coğrafi etiketli fotoğraflar, haritalar, diğer görsel kanıtlar.

• Üretici ve diğer paydaşlarla yapılan görüşmelerin kayıtları.

Orta riskli olarak tanımlanan arazi birimleri, üretim veya işleme faaliyetlerinin sit alanı içinde gerçekleşip gerçekleşmediğini ve geçerli yasalara uygun olup olmadığını değerlendirmek üzere Sertifika Sahipleri tarafından ziyaret edilecektir. Bu tür üreticiler en azından aşağıdakileri sunmalıdır:

• Ulusal mevzuata uygun arazi kullanımı ve/veya yasal hakları gösteren dokümanlar.

4. Arazi Sınırları Dışındaki Koruma ve Restorasyon Alanları Hakkında Ek Ayrıntılar

4.1 Sertifikalı Arazi Sınırları Dışındaki Koruma veya Restorasyon Alanları için Koşullar

Arazide öngörülen doğal bitki örtüsü yüzdesine ulaşmanın verimli tarım alanını küçültmeden mümkün olmadığı durumlarda Rainforest Alliance Standartlarının sürekli geliştirme gerekliliği 6.2.3 ve 6.2.4 için aşağıdaki koşullar uygulanır. Üreticiler, aşağıdaki koşullar altında arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alanlarıyla arazideki bitki örtüsü alanını tamamlama seçeneğine sahiptir:

1. Üreticiler, ancak arazilerinde gerekli doğal bitki örtüsü yüzdesine ulaşamadıkları durumlarda, arazi sınırları dışında koruma veya restorasyon alanları oluşturabilirler.

2. Üreticiler, arazideki mevcut doğal bitki örtüsünü farklı toprak kullanımı şekillerine dönüştürmezler. Arazi sınırları dışındaki koruma alanları, sadece arazideki mevcut ve ek bitki örtüsünü tamamlamak için kullanılabilir. Arazi dışındaki koruma alanları, arazideki bitki örtüsünün yerine geçecek şekilde kullanılamaz.

3. Üreticiler, arazilerinde gerekli doğal bitki yüzdesinin bir kısmını ve doğal bitki örtüsünün bir yüzdesini de arazi sınırları dışındaki koruma alanı şeklinde oluşturabilirler. Örneğin, bir üretici, arazide %5 oranında ve arazi dışında %5 oranında doğal bitki örtüsüne oluşturabilir.

4. Sertifikalı arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alanı, bu alanın en az 25 yıl süreyle uzun vadeli olarak korunmasını etkin bir şekilde sağlar.

5. Sertifikalı arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alanı, mevcut duruma göre ek koruma değeri ve koruma statüsü sağlar: Alan biyolojik çeşitlilik değeri açısından korunur veya geliştirilir.

6. Sertifikalı arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alanı, sertifikalı araziye benzer bir ekosistem içinde yer alır. Örneğin, sertifikalı arazi, yağmur ormanlarının hakim ekosistem olduğu bir bölgedeyse, koruma alanı yağmur ormanlarının hakim olduğu bir bölgede bulunur.

7. Sertifika Sahipleri, tüm gereklilikleri içeren koruma veya restorasyon planını farmcert@ra.org adresi üzerinden Rainforest Alliance'a gönderecektir.

4.2 Sertifikalı Arazi Sınırları Dışındaki Koruma veya Restorasyon Alanlarının Denetlenebilirliğine Yönelik Koşullar

1. Sertifika Sahipleri, arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alan(lar)ı için çokgen verisi sağlayacaktır.

2. Sertifika Sahipleri, koruma veya restorasyon alanının/alanlarının yüz ölçümünü (ha) ve bu verinin sertifikalı arazi alanıyla ilgili olarak temsil ettiği yüzdeyi belirtir.

3. Sertifika Sahipleri, koruma veya restorasyon alanına/alanlarına, etkisi en az 25 yıl sürecek uzun vadeli koruma sağlanabileceğini belirten dokümanları gösterir.

4. Denetçi, arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alanını en az üç yılda bir ziyaret eder. Sertifika Sahipleri, sertifikalı arazi sınırları dışındaki koruma veya restorasyon alanının denetlenmesiyle ilgili ortaya çıkan ekstra masrafları öderler (örneğin denetçilerin doğrulama için koruma veya restorasyon alanına/alanlarına seyahat masrafları).

Diğer bilgiler

Bu dokümanın ilk yayın tarihi (v1.0): 1 Temmuz 2022.

Sertifikasyon için “bağlayıcı” olarak belirtilen dokümanlara uyulmalıdır. “Bağlayıcı olmayan” olarak belirtilen dokümanlar, okuyucuların gereklilikleri ve diğer bağlayıcı içerikleri anlamalarına ve uygulamalarına yardımcı olmak için zorunlu olmayan bilgiler sağlar.

Çeviri Konusunda Sorumluluk Reddi

Çeviride yer alan bilgilerin tam anlamlarına ilişkin herhangi bir sorunuz olduğunda netleştirmek için lütfen resmi İngilizce versiyona başvurun. Çeviriden kaynaklanan uyuşmazlıklar veya anlam farkları bağlayıcı değildir ve denetim veya sertifikasyon açısından herhangi bir etkisi yoktur.

Bu içeriğin Rainforest Alliance'ın önceden yazılı izni alınmadan çoğaltılması, değiştirilmesi, dağıtılması veya yeniden yayınlanması kesinlikle yasaktır.

Daha fazla bilgi edinmek mi istiyorsunuz?

Rainforest Alliance sertifikası alma hususunda yardım almak için customersuccess@ra.org adresinden Müşteri İlişkileri ekibimizle iletişime geçin

Rainforest Alliance hakkında daha fazla bilgi için http://www.rainforest-alliance.org adresini ziyaret edin, info@ra.org e-posta adresi veya Rainforest Alliance Amsterdam Ofisi, De Ruijterkade 6, 1013AA Amsterdam, Hollanda ile iletişime geçin.