Acil durum

Sağlık, yaşam, geçim kaynakları, insan hakları, mülk veya çevre üzerinde doğrudan risk teşkil eden belirli bir durum ve/veya ortamda gerçekleşen olay.

Aile işçisi

Resmi çalışan olarak kabul edilmemek ve evden ortak yarar sağlamak koşuluyla ailenin başka bir bireyine, bir tarım arazisini işletmekte veya başka bir işi yürütmekte yardım eden (herhangi bir cinsiyetten) kişi. İşçi değişimi (kişilerin birbirleri için ücret almadan çalışması) de bu tanıma girer.

Akarsuya kıyısı olan tampon bölge

Bir su ekosistemine bitişik, kalıcı bitki örtüsüyle kaplı ve ürün veya çiftlik hayvanlarının bulunmadığı alan.

Aktör

Sertifikasyon kapsamında üretimden nihai ürüne kadar sertifikalı ürünle ilgili faaliyet yürüten her türlü kişi, firma veya kuruluş.^[1]

Alt yüklenici

Sertifikalı ürünler üzerinde bir veya birden çok belirli işlem (örneğin ürünlerin işlenmesi, depolanması, ambalajlanması ve/veya etiketlenmesi) yürütmek üzere kendisiyle sözleşme imzalanan bir kuruluş veya kişi.

Aracılar

Arazi veya tedarik zinciri sertifika sahipleri için Rainforest Alliance sertifikalı ürünlerin ticaretini (alım-satımını) yapan veya bu ürünlerle işlem yapan herhangi bir aktör.

Üreticilerden ürün alıp arazi Sertifika Sahibine tedarik eden Fildişi Sahili'ndeki "pisteur" veya Türkiye'deki "manav" gibi küçük işletmeler, Rainforest Alliance sertifikalı tedarik zincirlerindeki aracılara verilebilecek yaygın örneklerdendir. Düşük miktarlarla işlem yaptıklarından, aracıların Rainforest Alliance platformlarında bağımsız olarak sertifikalandırılması veya kayıt yaptırmasına gerek yoktur. Ancak aracıların Rainforest Alliance Standardı'nın geçerli gerekliliklerine uymaları ve sertifika sahibi yönetiminin de aracıların uygunluğuna dair sorumluluğu üstlenmesi gerekir.

Arazi

Arazinin coğrafi kapsamındaki, Rainforest Alliance sertifikasyonu için geçerli olan tarımsal üretim ve işleme faaliyetlerinde kullanılan bütün arazi ve tesisler. Ortak bir yönetim organına bağlı olmak kaydıyla bir arazi, aynı ülke içindeki, komşu veya coğrafi olarak ayrı yerlerdeki birkaç arazi biriminden oluşabilir.  

Arazi birimi

Bir arazinin parçası olan, homojen bir yapıya ve tanımlanmış sınırlara sahip sürekli bir toprak parçası. Bir arazi hem tarımsal hem de tarımsal olmayan birimleri içerebilir.  

Arazi birimleri sertifikalı ürünler, diğer ürünler, tesisler, koruma alanları vb. içerebilir. Bir arazi biriminin sınırları içerisinde doğal bitki örtüsü, su kütleleri gibi özellikler bulunabilir.  

Şekil 2. Arazi birimlerinin gösterimi.

Arazi dışında konaklama

Geçici işleri süresince geçici işçiler tarafından kullanılan ama arazi tarafından sunulmuş olmayabilecek konaklama tesisleri; örneğin, resmi ve gayriresmi çadır kampları, arazilerin yakınında toplu olarak kiralanmış konutlar.

Arazi yönetimi

Sertifikalı bir arazi için arazi ve idari faaliyetlerin planlanmasından ve yönetiminden sorumlu kişi veya kuruluş. Buna, bütün Rainforest Alliance Sürdürülebilir Tarım Standardı gerekliliklerinin uygulanmasını sağlama sorumluluğunu taşıyan bir Arazi Yöneticisi veya İdarecisi de dahildir. Arazi yönetimi, bireysel araziler veya tek sahipli çoklu işletme arazileri için bu işlevi yerine getiren sorumlu yönetim organı, arazi yöneticisi veya teknik temsilciyi ifade eder.

Asgari ücret

Bir işverenin, belirli bir süre içinde yapılan iş için ücretlilere ödemekle yükümlü olduğu ve toplu sözleşme veya bireysel sözleşmeyle altına inilemeyecek olan minimum ücret miktarı.

Atık

İstenmeyen veya arzu edilmeyen herhangi bir materyal veya madde. Materyalin türüne ve bölgesel terminolojiye bağlı olarak döküntü, artık, çöp veya ıskarta olarak da adlandırılır. Çoğu atık, kağıt, plastik, metaller, cam, gıda atıkları, organik materyaller, dışkı ve odundan oluşur. Tehlikeli materyaller içerir. Ev atıkları veya endüstriyel atıkları, istenmeyen ürünleri, inşaat molozu veya döküntülerini, kazılardan çıkan toprak ve taşları, arazinin temizlenmesi veya hazırlanması sırasında ortaya çıkan toprak ve işe yaramaz diğer atıkları içerir.

Atık su

İnsanların evsel, endüstriyel, ticari veya tarımsal amaçlı kullanımından dolayı kalitesi olumsuz etkilenen sular.

Atık su parametreleri

Su ekosistemlerine atık su boşaltma konusundaki Rainforest Alliance parametreleri şunlardır:

Sulama için Rainforest Alliance atık su parametreleri şunlardır:

Avlanma

Bir hayvanın gıda, spor veya kâr amacıyla takip edilip öldürülmesi.

Ayrım

Sertifikalı ürünün hem fiziksel olarak hem de dokümantasyon açısından sertifikasız üründen ayrı tutulduğu bir izlenebilirlik süreci. Bu ayırma işlemi; tedarik zincirinin bütün alma, işleme, ambalajlama, depolama ve nakliye aşamalarında gerçekleşir. Sertifikasız ürünle sertifikalı ürün karıştırılmaz. Dolayısıyla, farklı menşe ülkeler dahil olmak üzere, farklı sertifikalı kaynaklardan/arazilerden de gelse ürün içeriğinin bütünü sertifikalandırılır.

Ayrımcılık

Irk, renk, etnik köken, cinsiyet, cinsel yönelim, din, siyasi görüş, ulusal köken veya sosyal köken ve diğerlerine dayalı olarak yapılan ve istihdam veya meslekte fırsat veya muamele eşitliğini geçersiz kılma veya bozma etkisi olan her türlü ayrım, dışlama veya tercih.^[2] Ayrımcı uygulamalar arasında, eşdeğer iş için eşit olmayan ücret, daha iyi ücretli işlere ve yönetim pozisyonlarına eşit olmayan erişim, işe alım prosedürleri sırasında veya iş sürecinin herhangi bir anında zorunlu hamilelik testleri yer almaktadır, ancak bunlarla sınırlı değildir.^[3]

Bildirilen vaka

Çocuk İşçiliği, Zorla Çalıştırma, Ayrımcılık ve/veya İşyerinde Şiddet ve Taciz ile ilgili şikayet mekanizmalarına sunulmuş ve Şikayet Komitesi tarafından kaydedilmiş bir şikayet.

Bitki setleri

Püskürtülen pestisit serpintilerini azaltmak üzere tasarlanmış ve aşağıdaki özelliklere sahip bitki setleri:

• Yerden yapılan pestisit uygulamalarında setler, en az ürünün yüksekliğiyle veya püskürtme ekipmanının uygulama vanalarının yerden yüksekliğiyle (hangisi daha yüksekse) aynı yüksekliktedir.

• Setler, yıl boyunca yapraklı kalan ancak hava akışını geçirerek setin pestisit damlacıklarını tutmasına izin veren bitkilerden oluşur.

Borçla çalıştırma (borç işçiliği)

Bir borçlunun, kendi kişisel hizmetlerini veya kendi kontrolündeki kişilerin kişisel hizmetlerini borcun teminatı olarak rehin vermesinden ortaya çıkan durum. Borçla çalıştırma, borcun kapatılmasına karşılık bu hizmetlerin makul şekilde belirlenecek değerinin uygulanmaması veya bu hizmetlerin süresinin ve doğasının gerektiği şekilde sınırlanmaması ve tanımlanmaması sonucunda ortaya çıkar. Borçla çalıştırma (ayrıca borç esareti olarak da adlandırılır) farklı birkaç şekilde görülebilir. Zorla çalıştırmanın bir türevidir.^[4]

Budama

Zararlılarla ve hastalıklarla başa çıkmak ve/veya ürün yükünü yönetmek için, ölü, hastalıklı veya üretken olmayan dalların kesilmesiyle gerçekleştirilen mevsimsel veya yıllık faaliyet.

Büyük arazi

10 veya daha fazla daimi işçiye sahip tüm araziler. Büyük araziler bireysel olarak ya da bir grubun parçası olarak sertifikalandırılabilir.

Cinsel Taciz

Cinselliğe dayalı, maruz kalan tarafından istenmeyen ve rahatsız edici gelen davranış. Cinsel tacizin var olması için şu iki koşulun mevcut olması gerekir:

Ücret artışı, prim, hatta istihdamın devamı gibi bir iş avantajının ‘Quid Pro Quo’ (karşılık beklenerek) mağdura, herhangi bir şekildeki cinsel davranışa katılma taleplerine razı olması şartıyla sunulması.

Davranışın, mağdur için göz korkutucu veya küçük düşürücü koşullar oluşturduğu, düşmanca bir çalışma ortamı.

Cinsel taciz kategorisine giren davranışlar:

• Fiziksel: şiddet, dokunma, gereksiz mesafe yakınlığı

• Sözlü: Görünüm, yaşam tarzı, cinsel yönelim hakkında yorumlar ve sorular, telefonla yakışıksız ve ısrarcı şekilde rahatsız etme.

• Sözsüz: Islık çalma, cinsel imalı el/kol/baş/vücut hareketleri, cinsel materyallerin gösterilmesi.^[5]

Cinsiyet

Erkeklerle dişilerin, üreme organları, kromozomlar, hormonlar vb. gibi, farklı biyolojik ve fizyolojik karakteristikleri. Evrenseldir ve çoğunlukla ameliyatsız olarak değişmez.^[6]

Coğrafi bölge

Çoklu işletme tedarik zinciri sertifika sahiplerinin sertifikalarının hangi sınırlar içinde verileceğini belirleyen, tanımlanmış bir ülkeler kümesi.

Coğrafi konum bilgisi

Arazilerin coğrafi konumunu ve arazilerin, arazi birimlerinin ve Sertifika Sahiplerinin diğer tesislerinin sınırlarını tanımlayan veriler. Coğrafi konum bilgileri, genelde ayrı ayrı konum noktaları (çevre katmanı dahil olmak üzere) veya ilgili alanın tam sınırlarını tanımlayan çokgenler kullanılarak Coğrafi Konum Belirleme Sistemleri (GPS) eşlemesi yoluyla toplanan koordinatlarla temsil edilir.

Çalışan

Bir şirket veya ilgili herhangi bir kuruluş tarafından istihdam edilen ve hem yapılacak iş hem de işin yapılış şekli ve yöntemi bakımından şirketin kontrol ve yönlendirmesine tabi olan kişi.^[7]

Çalışma hakları/

işçi hakları

İşçilere/çalışanlara işyerinde tanınan haklar ve korumalar, adil ve güvenli koşullar altında çalışmalarının sağlanması. Bu haklar; bireyleri sömürü, ayrımcılık ve güvensiz çalışma ortamlarından korumak için tasarlanmış olup, aynı zamanda adil ücretlendirme ve örgütlenme ya da sendika kurma olanağı da sağlamaktadır.^[8]

Çifte satış

Rainforest Alliance Sertifikalı olarak üretilen veya satın alınan aynı miktarın, bir kez Rainforest Alliance Sertifikalı ve bir kez de konvansiyonel olarak veya başka bir sertifikasyon kapsamında olmak üzere iki kez satılması.

Örneğin, bir arazi tarafından üretilen 100 MT kahve, hem organik hem de Rainforest Alliance olarak sertifikalandırılabilir ve bir alıcıya,

• yalnızca 100 MT Rainforest Alliance Sertifikalı veya,

• yalnızca 100 MT Organik veya,

• 100 MT Rainforest Alliance Sertifikalı ve Organik (aynı seferde tek bir partide) olarak satılabilir.

Ancak aynı miktarda kahve, 100 MT organik kahve ve 100 MT Rainforest Alliance Sertifikalı kahve olarak ayrı ayrı satılamaz.

Rainforest Alliance kuralları uyarınca çifte satışa izin verilmez.

Çocuk

On sekiz yaşın altındaki her birey.^[9]

Çocuk emeği

Çocukların veya ergenlerin, sağlıklarını ve kişisel gelişimlerini etkilemeyen veya eğitimlerini aksatmayan çalışmalara katılması genelde olumlu bir şey olarak kabul edilir. Buna, ev işlerinde anne ve babalarına yardım etmek, aile işine yardımcı olmak veya okul saatleri dışında ve okul tatillerinde kendi harçlıklarını çıkartmak gibi faaliyetler dahildir. Bu tarz faaliyetler çocukların gelişimine ve ailelerinin refahına katkıda bulunur, çocukların beceri ve deneyimini arttırır ve onları yetişkinliklerinde toplumun üretken bireyleri olmaya hazırlar.^[10] Bunlar, aşağıdakileri içerir:

Düzenli istihdam/iş: Çocuklar 15 yaşından itibaren (bazı gelişmekte olan ekonomilerde 14) genel istihdama veya haftada 48 saati aşmayan işlere başlayabilirler. Minimum yaşın daha yüksek olduğu veya izin verilen çalışma saatinin daha düşük olduğu ülkelerde, belirlenmiş olan ulusal minimum yaş ve maksimum saat geçerlidir. Çocukların yapacağı işlerin tehlikesiz, güvenli ve yaşlarına uygun olması ve zorunlu eğitimi aksatmaması gerekir.

Hafif iş: Çocuğun sağlığına ve gelişimine zararlı olmayan, eğitim ve öğrenimlerini aksatmayan, bir yetişkinin gözetiminde yapılan ve haftada 14 saati aşmayan işler. ILO'nun 138 sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi uyarınca, gelişmekte olan ekonomilere sahip ülkelerde 12-14 yaş arası çocuklar hafif işlerde çalışabilir. Ulusal yasalarca çocukların hafif işler yapmasına izin verilmeyen ülkelerde, ulusal minimum istihdam yaşı geçerlidir.

Aile işçiliği: Çocuklar tarafından küçük ölçekli aile/ev arazilerinde gerçekleştirilen ve onlara beceri geliştirme fırsatı veren hafif, yaşlarına uygun görevlerden oluşan tarım faaliyetleri. Bu faaliyetler sağlıklarına ve gelişimlerine zarar vermediği, okul eğitimlerini engellemediği ve bir yetişkinin gözetimi altında olduğu sürece Çocuk İşçiliği olarak sınıflandırılmaz.

Çocuk İşçiliği

Çocukları çocukluklarından, potansiyellerinden ve saygınlıklarından mahrum bırakan ve çocuklar için zihinsel, fiziksel, sosyal veya ahlaki açıdan tehlikeli ve zararlı olan işler. Bu, çocukları okula gitme fırsatından mahrum bırakarak veya okulu erken bırakmaya zorlayarak eğitimlerine engel olan ya da okul devamını aşırı uzun ve ağır işlerle birleştirmeye mecbur bırakan işleri içerir.^[11] Bunlar, aşağıdakileri içerir:

• Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimleri: Kölelik veya köleliğe benzer uygulamalar, çocukların satılması ve kaçakçılığı, borç esareti ve serflik, zorla ya da mecburi çalıştırma (silahlı çatışmalarda kullanılmak üzere çocukların zorla veya mecburi şekilde askere alınması dahil); çocukların fuhuş, pornografi üretimi veya pornografik gösteriler için kullanılması, temin edilmesi veya sunulması; ayrıca çocukların diğer yasa dışı faaliyetler için kullanılması, temin edilmesi veya sunulması gibi tüm sömürü biçimlerini içerir.^[12]

• Tehlikeli iş: Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimleri, doğası veya içinde bulunduğu koşullar gereği çocukların sağlığına, güvenliğine veya ahlakına zarar verme ihtimali olan tehlikeli işleri de kapsamaktadır. Ağır yükler taşımak, tehlikeli yerlerde, sağlıksız koşullar altında, geceleri ya da tehlikeli maddeler veya ekipmanlarla ya da uzun saatler boyunca veya yüksekte çalışmak dahildir, ancak bunlarla sınırlı değildir. ILO'nun 182 sayılı Sözleşmesini imzalayan ülkeler, çocuklar için tehlikeli kabul edilen işlerin ulusal bir listesini hazırlamakla yükümlüdür. Ülkelerin hazırladığı bu tehlikeli görevler listeleri mevcut olduğu yerlerde geçerlidir. Ülkeler tarafından tehlikeli görevler listelerinin hazırlanmamış olduğu durumlarda, Çalışma ve Tarım Bakanlıkları, Çocuk Esirgeme Kurumları gibi ulusal yetkili kurumlardan ve/veya ülkede bulunan ILO ofisinden tavsiye alınabilir.^[13]

• Yasal Yaşın Altında Çocuk İşçiliği: Arazi, grup veya grup üreticileri için 15 yaşından küçük çocuklar tarafından yapılan, eğitimlerini engelleyen, haftada 14 saati aşan veya “hafif iş veya aile işi” olarak kabul edilmeyen işler. Ulusal yasaların asgari çalışma yaşını 14 olarak belirlediği durumlarda bu yaş geçerlidir. Ulusal yasaların asgari çalışma yaşını 15'ten daha yüksek bir yaş olarak belirlemiş olması halinde, istihdam için ulusal asgari yaş geçerlidir.^[14]

Çocuk emeği ve Çocuk İşçiliği konusundaki yaş kısıtlamalarına ilişkin lütfen aşağıdaki şemaya bakın.

Şekil 1. Çocuk emeği ile çocuk işçiliği ve çocuk işçiliğinin daha kötü şekilleri arasındaki yaş farkları.^[15]

Not: Parantez içindeki sayılar; ekonomisi ve eğitim olanakları yeterince gelişmemiş üye ülkeler için ILO tarafından izin verilen daha düşük asgari yaşlardır.

Çokgen (coğrafi çokgenler)

Bir araziyi/arazi birimini temsil eden bir alanı çevreleyen coğrafi sınırlar. Çokgenler arazi hakkındaki, arazi kodu, arazi yüzölçümü (hektar), üretim alanı, ürün, sahibi, sertifikasyon durumu gibi (özellikler olarak adlandırılan) temel verilerle haritalandırılıp kodlanabilir.

Çoklu arazi

Sertifikasyondan bağımsız olarak, faaliyetleri ve tarım uygulamaları merkezi olarak yönetilen bir oluşuma ait olan veya bu oluşum tarafından kiralanan iki veya daha fazla arazi.

Çoklu işletme

Rainforest Alliance sertifikasyonunun kapsamında tarımın bulunmadığı ve altında iki veya daha çok işletmenin çalışmakta olduğu merkezi bir konum belirten bir kuruluş.

Daimi işçi/

çalışan

Önceden belirlenmiş bir istihdam bitiş tarihi olmayan bir iş sözleşmesi olan kişi.

Değerlendirme ve Yönlendirme

Sertifika Sahiplerinin Çocuk İşçiliği, Zorla Çalıştırma, Ayrımcılık ve İşyerinde Şiddet ve Taciz risklerini belirlediği, hafiflettiği ve izlediği, ardından meydana gelen vakaları iyileştirdiği bir yönetim sistemi. Bu yaklaşımda Sertifika Sahipleri, zaman içinde bu sorunları tespit edip düzeltmeye yönelik, sürdürülebilir bir kapasite oluşturmaya teşvik edilir.

Denetim

Sertifikasyon gerekliliklerinin ne ölçüde yerine getirildiğini belirlemek için kanıtların elde edilmesi ve objektif olarak değerlendirilmesine yönelik sistematik, bağımsız ve dokümante edilmiş süreç.^[16]

Dış denetim

Sertifika Sahiplerinin Rainforest Alliance Standartlarına uygunluğunu değerlendirmek için üçüncü taraf bir Sertifikasyon Kuruluşu tarafından gerçekleştirilen bağımsız bir denetim.

Doğal bitki örtüsü

Ağırlıkla yerel veya lokal ortama adapte olmuş türlerden oluşan, türler bileşimi ve yapı itibariyle, insan müdahalesi olmasaydı görülecek olan bitki örtüsünü andıran bitki örtüsü. Doğal bitki örtüsü, arazinin ıslahı açısından yararlıysa az miktarda yabancı tür bileşeni içerecek şekilde yönetilerek (veya ıslah durumunda baştan oluşturularak) ekosistem, şu anki veya gelecekteki iklimlere adapte edilebilir ve/veya biyolojik çeşitlilik arttırılabilir. İstilacı türler mevcutsa doğal bitki örtüsü, bunların varlığını azaltacak şekilde yönetilir.

Doğal düşmanlar

Başka bir organizmayı öldüren, üreme potansiyelini azaltan veya başka bir şekilde sayısını azaltan organizmalar. Tarımsal üretimdeki doğal düşmanlar, entegre zararlı yönetimi programlarının başlıca bileşenleridir. Yırtıcı hayvanlar, parazitler ve patojenler, böceklerin ve zararlı akarların önemli doğal düşmanları arasındadır.

Doğal ekosistem

Tür kompozisyonu, yapı ve ekolojik fonksiyon açısından, belirli bir bölgede önemli insan etkilerinin yokluğunda da bulunan veya bulunabilecek olan ekosisteme önemli ölçüde benzeyen ekosistem. Buna, insanların yönettiği, doğal türler bileşiminin, yapının ve ekolojik fonksiyonun büyük ölçüde mevcut olduğu ekosistemler de dahildir. Doğal ekosistemler, bütün doğal karasal ekosistemleri (doğal ormanlar, ağaçlık alanlar, makilikler, bozkırlar, otluk alanlar ve dağlık tundralar dahil) ve bütün doğal su ekosistemlerini içerir.

Aşağıdakiler, doğal ekosistemler arasındadır:

• Yakın tarihte büyük insan etkilerine maruz kalmamış, büyük ölçüde “ el değmemiş” doğal ekosistemler.

• Geçmişte tarım, hayvancılık, ağaç plantasyonları veya yoğun ağaç kesimi gibi büyük etkilere maruz kalmış, ancak bu etkilerin ana nedenleri ortadan kalkmış veya büyük ölçüde azalmış olan ve tür kompozisyonu, yapı ve ekolojik işlev açısından önceki veya diğer çağdaş doğal ekosistemlere benzer bir duruma ulaşan onarılmış doğal ekosistemler.

• Ekosistemin büyük ölçüde tür kompozisyonunu, yapısını ve ekolojik işlevlerini koruduğu yönetilen doğal ekosistemler (bazıları “yarı-doğal” olarak da adlandırılabilir). Buna, yönetilen doğal ormanlar ile geçmişte veya hâlâ hayvancılık için otlatılan doğal çayırlar ve mera alanları da dahildir.

İnsan kaynaklı veya doğal nedenlerle (örneğin, hasat, yangın, iklim değişikliği, istilacı türler vb.) kısmen bozulmuş, ancak başka bir kullanıma dönüştürülmemiş ve ekosistemin büyük ölçüde tür kompozisyonu, yapısı ve ekolojik işlevlerini koruduğu ya da doğal olarak veya ekolojik restorasyon amacıyla yönetim yoluyla yeniden kazanmasının beklendiği doğal ekosistemler.^[17]

Doğal ormanlar

Doğal ekosistemler olan ve tür kompozisyonu, yapısı ve ekolojik işlevi de dahil olmak üzere belirli bir alana özgü bir ormanın özelliklerinin çoğuna veya birçoğuna sahip olan ormanlar. Aşağıdakiler, doğal ormanlar arasındadır:

• Bakir ormanlar: yakın geçmişte önemli insan etkilerine maruz kalmamış olan ormanlar.

• Islah edilmiş (ikincil büyüme) ormanlar: geçmişte önemli etkilere (örneğin tarım, hayvancılık, ağaç plantasyonları veya yoğun tomrukçuluk) maruz kalmış olmakla birlikte başlıca etki nedenlerinin ortadan kalktığı veya büyük ölçüde azaldığı ve ekosistemin daha önceki veya diğer çağdaş doğal ekosistemlerinkine benzer bir türler bileşimi, yapı ve ekolojik fonksiyona büyük ölçüde kavuştuğu ekosistemler

• Yönetilen doğal ormanlar: Aşağıdaki gibi faaliyetlerin varlığında ekosistemin türler bileşimi, yapı ve ekolojik fonksiyonunun büyük ölçüde varlığını koruduğu ormanlardır:

  1. Yüksek değerdeki türleri desteklemeye yönelik yönetim dahil olmak üzere, kereste ve diğer orman ürünleri hasadı.

  2. Bir orman mozaiği içinde tarım alanı açmanın düşük yoğunluklu biçimleri gibi, orman içinde küçük ölçekli tarım.

• Kısmen bozulmuş ormanlar: insan faaliyetleri sonucunda veya doğal nedenlerle (örneğin hasat, yangın, iklim değişikliği, istilacı türler vb.) bozulmuş olmakla birlikte toprak kullanımının başka bir kullanım şekline dönüştürülmüş olmadığı ve bozulmanın, ağaç örtüsü miktarının kalıcı şekilde orman tanımındaki eşik değerlerin altına inmesine veya ekosistemin türler bileşimi, yapı ve ekolojik fonksiyonunun diğer başlıca öğelerinin kaybına yol açmadığı ekosistemler

Doğal ormanlar, Yüksek Karbon Stoku Yaklaşımı (HCSA) yöntemiyle belirlenebilir; genelde yüksek yoğunlukta orman (HDF), orta yoğunlukta orman (MDF), düşük yoğunlukta orman (LDF), ve yeni nesil (YR) HCSA arazi örtüsü kategorilerinin hepsi, doğal orman türleri olarak kabul edilir.^[18]

Doğrulama

Belirlenen gerekliliklerin yerine getirildiğinin nesnel kanıtların sağlanması yoluyla teyit edilmesi süreci.^[19]

Doğrulanmış vaka

Bir vakanın gerçekleştiğine dair güvenilir kaynaklardan alınan ifadeler, dokümanlar ve/veya raporlar dahil olmak üzere doğrulanabilir nesnel kanıtlarla ilk soruşturma yoluyla kanıtlanmış bir vaka. Rainforest Alliance İyileştirme Protokolü, doğrulanmış bir vakanın ardından her zaman derinlemesine bir araştırma yapılmasını gerektirir.

Dönüştürme (arazi kullanımında)

Genellikle doğal ekosistemin tür kompozisyonunda, yapısında veya işlevinde derin bir değişikliğe yol açan, bir arazi alanının işlevinin veya amacının başka bir arazi kullanımına değiştirilmesi. Bu, doğal bir ekosistemin plantasyona, tarlaya, meraya, su rezervuarlarına, altyapıya, madenciliğe ve kentsel alanlara dönüştürülmesini içerir ama bunlarla sınırlı değildir.

Ormansızlaşma, dönüştürmenin (ormanların dönüştürülmesi) bir biçimidir.

Dönüştürme, ekosistemin önceki tür kompozisyonu, yapısı veya işlevinde önemli ve kalıcı bir değişikliğe neden olan ciddi bozulmayı veya yeni yönetim uygulamalarının getirilmesini içerir.

Bu tanıma uyan doğal ekosistemlerdeki değişim, yasal olup olmadığına bakılmaksızın dönüştürme olarak kabul edilir.^[20]

Durum Tespiti

Bir şirketin, ilgili bütün yasa ve yönetmeliklere sorumlu bir şekilde uygunluk sağlamak ve faaliyetleri veya tedarik zincirindeki faaliyetleri yoluyla çevre veya insan hakları üzerinde doğrudan veya dolaylı olarak neden olduğu olumsuz etkileri önlemek için uyması gereken devam eden bir risk yönetim sürecidir. Durum Tespiti, bir şirketin faaliyetlerinin insan hakları ve çevre üzerindeki olumsuz etkileriyle nasıl başa çıktığını tespit edip açıklamak ve bu etkileri önleyip hafifletmeye yönelik bir süreç aracılığıyla gerçekleştirilir. Süreç dört temel adımdan oluşur: mevcut ve potansiyel etkilerin değerlendirilmesi, bulguların entegre edilip bunlara göre hareket edilmesi, müdahalelerin izlenmesi ve etkilerin nasıl ele alındığına dair iletişim kurulması.^[21]

Düzeltici Faaliyet

Bir uygunsuzluğun nedenlerini ortadan kaldırmaya ve tekrarını önlemeye yönelik faaliyet.

Düzeltici faaliyetler, uygunsuzluğun temel nedenini ortadan kaldıran uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümlere odaklanmalıdır.^[22]

Düzeltici önlemler

Bir uygunsuzluğu ortadan kaldırmak için Sertifika Sahibi tarafından alınan düzeltmelerin ve düzeltici faaliyetlerin kombinasyonu.

Düzeltme

Sertifika sahibi tarafından bir uygunsuzluğu gidermek için alınan acil önlemler. Sertifika Sahibi, tüm uygunsuzluk unsurlarını düzeltmelidir.^[23]

Düzenli çalışma saatleri

Düzenli çalışma saatleri, işçinin/çalışanın sözleşmesine göre, gün, hafta, ay ve/veya yıl boyunca, fazla mesai hariç olmak üzere, çalışılan saat sayısıdır.

Elektrik

Aydınlatma, ısıtma, ulaşım gibi hizmetlere enerji dönüştürmek ve makineleri çalıştırmak için kullanılan, genellikle elektrik yüklerinin akışından oluşan bir enerji türüdür.^[24]

Entegre Zararlı Yönetimi (EZY)

Zararlılarla mücadeledeki mevcut bütün tekniklerin ve ardından zararlı popülasyonlarının gelişimini zorlaştıracak, aynı zamanda pestisitleri ve diğer müdahaleleri ekonomik açıdan makul düzeyde tutacak ve insan sağlığı ve çevre üzerindeki riskleri minimuma indirecek uygun tedbirlerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi. EZY’de, tarımsal ekosistemlerde mümkün olan en az bozulmayla, sağlıklı tarım ürünleri ve hayvanlar yetiştirilmesi vurgulanır ve zararlılarla doğal mücadele mekanizmaları teşvik edilir. Pestisitlerin uygulanması, hastalık veya zararlı istilalarının izlenmesine dayanmaktadır.^[25]

Eşik seviyeleri

Bir bitkideki veya bitki popülasyonundaki zararlıyı veya hastalığı kontrol altına almak için belirli önlemler alınması gerekliliği için, o zararlı veya hastalığın vermesinin kabul edilebileceği maksimum zarar (veya zarar belirtileri) seviyesi. Zarar arttığı takdirde, ekonomik kayıplar, kontrol maliyetinin üzerine çıkar.

Etken madde

Bir zararlıyı öldüren, kovan, çeken, zararını azaltan veya başka bir şekilde kontrol eden pestisit içindeki kimyasal(lar). Geri kalan maddeler, bu etkiye doğrudan veya dolaylı olarak yardımcı olabilir. Etken maddeler, pestisit ürünlerinin etiketinde isimleriyle belirtilir.^[26]

Ev işi

Kişiler tarafından bireysel olarak veya gruplar halinde, kendilerine yaşamlarını sürdürmek için gereken gıda veya diğer temel ihtiyaçları karşılamak üzere yaptıkları düzenlemeler. Ev işi, aşağıdakilerden biri olabilir:

• Tek kişilik hane: Bir kişinin, başka herhangi bir kişiyle birden çok kişiyi kapsayan bir ev işi oluşturmak üzere bir araya gelmeksizin, kendi yaşamını sürdürmek için gereken gıda veya diğer temel ihtiyaçlarını karşılamasıdır.

• Çok kişilik bir hane: Birlikte yaşayan iki veya daha fazla kişinin ortaklaşa olarak, yaşamlarını sürdürmek için gereken gıda ve diğer temel ihtiyaçlarını karşılamasıdır.

Hanedeki kişiler gelirlerini ortak bir havuzda toplayabilir ve şu veya bu ölçüde ortak bir bütçeye sahip olabilirler. Bu kişiler akraba olabileceği veya olmayabileceği gibi, akraba olan ve olmayan kişilerin kombinasyonu da olabilir.

Bir ev halkı, bir konut biriminde veya pansiyon, otel veya kamp gibi kolektif bir yaşam alanında yerleşik olabilir ya da bir kuruluşun idari personelinden oluşabilir. Ev halkı evsiz de olabilir. ^[27]

Ev halkı reisi erkek, kadın veya çocuk olabilir. Son iki durumda ev halkının mali veya ayni kaynaklara erişimi kısıtlı olabileceğinden dolayı çoğunlukla zayıf durumdadır.

Ev işleri

Bir hanede veya haneler için yapılan işler. Ev işi olarak kabul edilen meslekler ve görevler ülkeden ülkeye değişmektedir; yemek pişirmek, temizlik yapmak, çocuklara, yaşlılara ve engellilere bakmak, bahçeyle veya evcil hayvanlarla ilgilenmek veya aile arabasını kullanmak gibi.

Ev işlerinde çocuk işçiliği, ev işlerinin ilgili asgari yaşın altındaki çocuklar tarafından veya tehlikeli koşullarda ya da kölelik benzeri bir durumda yapıldığı durumları ifade eder.^[28]

Fazla mesai

Düzenli çalışma saatlerinin dışında çalışılan saatler.

Fosil Yakıt

Kömür, petrol ve doğal gaz dahil olmak üzere milyonlarca yıl boyunca ısı ve basınçtan etkilenen gömülü organik maddelerden oluşan ve yenilenemeyen yanıcı enerji kaynaklarıdır.^[29]

Fungisit

Mantarların büyümesini yok eden veya engelleyen, bitkileri mantar enfeksiyonlarından koruyan kimyasal maddeler, biyolojik maddeler veya biyolojik organizmalardır.^[30]  

Geçerli yasalar

Belirli bir bağlamda veya durumda geçerli olan, ulusal ve onaylanmış uluslararası yasalar. Ulusal kanunlar, bir ulusun (yerel, bölgesel ve ulusal çaptaki) bütün yetkili mercilerinin kanunlarını ve yönetmeliklerini içerir. Ulusların taraf olduğu anlaşmalar aracılığıyla kabul ettikleri uluslararası yasalar da ilgili yasalar kapsamına girer.^[31]

Geçerliliğini yitirmiş kurallar, kanunlar

Bu terim, yasalaşma nedeni ortadan kalktığından, konusu artık var olmadığından, değişen koşullarda geçerliliği kalmadığından ya da açıkça iptal edilmemiş veya yürürlükten kaldırılmamış olmasına rağmen üstü kapalı olarak hiç kimse tarafından uygulanmadığından dolayı zaman aşımına uğrayarak işlevsiz hale gelmiş olan yasalar için kullanılır. Bir kuralın veya yasanın geçersizliğini yitirmiş olarak tanımlanması için önce Rainforest Alliance tarafından onaylanması gerekir.

Geçerliliğini yitirmiş pestisitler

Tescili iptal edilmiş, geri çekilmiş veya askıya alınmış olduğundan dolayı bertaraf edilmesi gereken kimyasal maddeler.^[32]

Geçici işçi/

çalışan

Sözleşmesi veya beklenen çalışma süresi 12 aydan kısa olan bir işçi/çalışan.

Genç işçi

Asgari çalışma yaşının (15 yaş) üzerinde ancak 18 yaşın altında, tehlikeli olmayan ve yaşına uygun işler yapan bir çocuk. Çocuk emeğine bakınız.

Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO)

Genetik materyali üzerinde, eşleşme ve/veya doğal çapraz gen birleşimleriyle doğal olarak ortaya çıkmayacak şekilde değişiklik yapılmış olan organizma.

Gizlilik

Bir bireyin/kurumun, diğer tarafın açık rızası olmadığı ve bir çocuk söz konusu olduğunda çocuktan sorumlu olanların izni olmadığı sürece, gizli bilgileri başkalarıyla paylaşmaktan kaçınma yükümlülüğü

Göçmen işçi

Çalışmak için bir ülke içinde ve/veya uluslararası olarak göç eden bir kişi.

Gölge ağacı

Sertifikalı ürünle birlikte arazi biriminde gölge örtüsü olarak kullanılan, olgunlukta en az beş metre yüksekliğe ulaşabilen çok çeşitli odunsu uzun ömürlü ağaçlar. Gölge ağaçları, biyolojik çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi, toprak verimliliğinin artırılması, zararlıların ve hastalıkların kontrolü, iklim değişikliğine uyum, mikro iklim düzenlemesi, karbon emilimi, su ve toprak muhafazası gibi çeşitli ekosistem hizmetleri sağlar.^[33]

Gölgeye uygun ürün

Tamamen veya kısmen gölge altında yaşamaya adapte olmuş bir ürün türü.

Gösterge

Programa, müşterilerine veya her ikisine ilişkin değişiklikleri ve performansı izlemek ve anlamak için bir araç sağlayan nicel veya nitel faktör veya ilgi değişkeni.^[34]

Grup

Ortak bir İç Yönetim Sistemi’ne (İYS) sahip olan ve Rainforest Alliance Sertifikasyon Kuralları uyarınca birlikte sertifikalandırılmış olan, organize üreticiler birliği. Organize üreticilerden oluşan grup, bir birlik veya kooperatif olarak örgütlenebilir veya bir tedarik zinciri aktörü (örneğin bir ihracatçı) veya başka bir oluşum tarafından yönetilebilir.

Grup personeli

Rainforest Alliance sertifikalı bir grup için çalışan personel. Buna, grup yönetimi personeli (örneğin grup yönetimi için çalışan iç denetçiler ve ofis personeli), merkezi üretim yerlerindeki, işleme tesislerindeki ve bakım yerlerindeki işçiler dahildir.

Grup üreticisi

Bir grubun parçası olarak sertifikalandırılan üretici. Grup üreticisi, pratikte araziyi işleten kişidir (örneğin küçük toprak sahibi üretici, ortakçı) ve arazi sahibi olması gerekmez.

Grup üreticisi temsilcileri

Diğer grup üreticileri adına hareket etmek veya konuşmak üzere seçilen veya atanan bir grup üreticisidir.

Grup yönetimi

Grubun iç yönetim sisteminin geliştirilmesi ve uygulanmasından ve üyelerin arazilerinin Rainforest Alliance Standartları ile uygunluğundan sorumlu kuruluş. Grup yönetimi, grup sertifikasyonu alan organize üreticiler birliği için bu işlevi yerine getiren sorumlu yönetim organı, grup yöneticisi veya teknik temsilciyi ifade eder.

Gübre

Toprağa veya yapraklara doğrudan veya dolaylı olarak uygulandığında bitkilere besin sağlayan madde.^[35]

Güçlendirme

İnsanları/toplulukları kendi hayatlarını kontrol edebilecek ve haklarını savunabilecek bilgi, beceri, güven ve kaynaklarla donatmayı ifade eder. Katılımın önündeki engellerin kaldırılmasını, eşitsizliklerin ele alınmasını ve bilinçli kararlar almak için fırsatlar sunulmasını içerir.^[36]

Güvenli içme suyu

İnsanların, anında veya uzun vadeli zarar görme riski olmaksızın tüketebileceği kalitedeki su.

WHO'ya göre güvenli içme suyu parametreleri aşağıdaki gibidir:

Hafif iş

12 ila 15 yaş arasındaki çocukların sağlık ve gelişimlerine zarar vermeyen ve okullarına veya eğitimlerine engel olmayan işler yapmasına izin verilir. Çocuk bir yetişkinin gözetimi altında olmalıdır ve yaptığı iş haftada 14 saati geçmemelidir.^[37]

Hasat öncesi bekleme süresi

Son pestisit uygulamasıyla, işlem gören ürünlerin veya işlem gören alanın hasat edilmesi için izin verilen zaman arasında geçen süre. Bu zaman aralığı, uygulanan pestisite göre değişir.

Hasat sonrası

Hasattan hemen sonraki ürün üretim aşaması. Buna, toplama, temizleme, depolama, tasnif, işleme, ambalajlama ve nakliye dahil olabilir.

Hayvan haklarındaki beş özgürlük

Aşağıdaki beş koşulu yerine getirerek hayvanların refahını sağlama ilkesi:

1. İyi beslenme: Hayvanın içme suyuna ve uygun rasyona erişimi olduğundan aç, susuz ve yetersiz beslenmeye maruz kalmaz.

2. İyi barınma: Hayvanın hava şartlarından korunacak barınağa ve rahat bir dinlenme alanına erişimi olduğundan fiziksel ve termal rahatsızlıktan korunur.

3. İyi sağlık: Hayvan, uygun koruma önlemleri ve/veya hızlı teşhis ve tedavi sayesinde ağrı, yaralanma ve hastalıktan korunur.

4. Uygun davranış: Hayvan; yeterli alana, uygun olanaklara ve kendi cinsinden hayvanların eşliğine sahip olduğundan normal davranış şekillerinden çoğunu gösterebilir.

5. Korku ve stresten korunma: Hayvan korku veya sıkıntı yaşamaz, çünkü zihinsel anlamda acı çekmemesi için gereken koşullar sağlanmıştır.^[38]

Herbisit

Bitkilerin, özellikle de ekili ürünlerle rekabet eden yabani otların büyümesini yok eden veya engelleyen kimyasallardır.^[39]

Hijyen, Sanitasyon

İnsan dışkısının güvenli bir şekilde atılması için tesis ve hizmetlerin sağlanması. “Sanitasyon” kelimesi aynı zamanda çöp toplama ve atık su tahliyesi gibi hizmetler aracılığıyla hijyenik koşulların korunması anlamında da kullanılır.^[40]

Hizmet sağlayıcı

Arazinin fiziksel sınırları dahilinde, arazi yönetiminin veya üreticinin Rainforest Alliance sertifikasyonunun kapsamına dahil olan belirli görevleri yürütmek üzere yönetim veya üretici tarafından görevlendirilen kuruluş veya kişi. Tanımı gereği hizmet sağlayıcılar, Rainforest Alliance sertifikalı ürünün yasal mülkiyetini edinmezler.

İç denetim

Arazi kapsamında: Grup yönetimi tarafından atanan ve bütün üye üreticilerin ve arazi birimlerinin geçerli bütün Rainforest Alliance Sürdürülebilir Tarım Standardı gerekliliklerine uygunluğunu kontrol eden bir kişi (iç denetçi) tarafından yürütülen birinci veya ikinci taraf denetimi.

Tedarik zinciri kapsamında: Yönetim tarafından atanan ve sertifikasyon kapsamına giren tüm oluşumların geçerli Rainforest Alliance Sürdürülebilir Tarım Standardı gerekliliklerine uygunluğunu kontrol eden bir kişi (iç denetçi) tarafından yürütülen birinci veya ikinci taraf denetimi.

İç Yönetim Sistemi (İYS)

Grubun etkin bir şekilde organize edilmesini ve yönetilmesini kolaylaştırmak ve grubun ve grup üreticilerinin Rainforest Alliance Standartları'nın geçerli gerekliliklerine uygun olduğunu temin etmek amacıyla dokümante edilmiş bir kalite yönetimi sistemi.

İdari olmayan işçi/çalışan

Arazide/tarlada veya diğer arazi sahalarında (fidanlık, işleme birimi, satın alma merkezleri, depolar, vb.) fiziksel görevleri yerine getiren işçiler ile güvenlik görevlisi, şoför, temizlik işçisi, aşçı, postacı, bahçıvan ve genel işçi olarak çalışanlar. İşlerini ofiste yapan personel, iç denetçiler veya sahada/işleme birimlerinde denetçi olarak görev yapan personel vb. hariçtir.

İklim açısından akıllı tarım

Bu belirli güçlüklerle başa çıkmak amacıyla çeşitli sürdürülebilir tarım yöntemlerinin bir kombinasyonu Üç ana direkten oluşur:

• Tarımsal verimliliğin ve gelirlerin sürdürülebilir şekilde artırılması.

• İklim değişikliğine adaptasyon ve dayanıklılık oluşturma.

• Mümkün olan yerlerde sera gazı emisyonlarının azaltılması ve/veya ortadan kaldırılması.^[41]

İklim değişikliği

İklim değişikliği, küresel sıcaklık, yağış, nem, rüzgar düzenleri ve diğer hava modellerinde birkaç on yıl veya daha uzun süre boyunca meydana gelen önemli değişiklikleri ifade eder. Hava modellerindeki bu değişikliklerin küresel düzeyde tarım koşulları, çevre ile deniz seviyeleri üzerinde önemli etkileri vardır. Mevcut iklim değişikliği eğilimleri, büyük ölçüde insan faaliyetlerine bağlanmaktadır. Bunlar arasında, fosil yakıt kullanımı nedeniyle atmosfere salınan karbondioksit gibi sera gazlarının artan seviyeleri ve ormansızlaşma da dahil olmak üzere arazi kullanımındaki değişiklikler yer almaktadır.^[42]

İklim değişikliğine adaptasyon

Mevcut veya beklenen iklim değişikliğinin ürünler, tarım sistemleri, ekosistemler ve geçim kaynakları üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için tarım uygulamalarında ve yönetiminde yapılan uyum çalışmaları.^[43]

İklim değişikliğinin hafifletilmesi

İklim değişikliğini azaltmaya yönelik insan müdahalelerine, atmosfere sera gazları (GHG’ler) salımı yapan kaynakları azaltılması veya çevredeki sera gazı stoklarının arttırılması gösterilebilir.^[44]

İlaç serpintisi

Tarımsal kimyasalların, hava hareketleriyle veya istenmeden hedef alanın dışında birikmesi.

İlk alıcı

İlk Arazi Sertifika Sahibinden sonra sertifikalı ürüne yasal olarak sahip olan Sertifika Sahibi.

İnorganik gübre

İnsan yapımı veya sentetik olan, çoğunlukla inorganik kimyasal bileşiklerden ve/veya minerallerden üretilen gübreler.

İnsan hakları

Evrensel ve temel haklar her insan için sadece insan oldukları için mevcuttur - herhangi bir devlet tarafından verilmezler. Bu evrensel haklar, milliyet, cinsiyet, etnik köken, renk, din, dil veya başka herhangi bir statüden bağımsız olarak tüm insanların doğasında vardır.

İnsektisit

Tarımsal bir ürünün üretimi, işlenmesi, depolanması, taşınması veya pazarlanması sırasında zarar veren veya başka bir şekilde müdahale eden herhangi bir zararlıyı kovmak, yok etmek veya kontrol etmek için tasarlanmış herhangi bir madde veya kimyasal veya biyolojik bileşenlerden oluşan bir madde karışımı.^[45]

İstilacı türler

Belirli bir yerin yerlisi olmayan ve varlığı veya o yere gelmesinin ekonomik zarara, çevresel zarara veya insan sağlığına zarara neden olma olasılığı yüksek bir bitki veya hayvan türü.^[46]

Rainforest Alliance Standartları için istilacı türler, IUCN/SSC İstilacı Türler Uzman Grubu (ISSG) tarafından Dünyanın En Kötü 100 İstilacı Yabancı Türü olarak referans verilen türlerdir. Ürün veya çiftlik hayvanı türleri istilacı türler olarak kabul edilmez.

Bkz. Dünyanın En Kötü 100 İstilacı Türü

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)

İşyerindeki, işyerini çalışan ve diğer paydaşlar için daha iyi hale getirmeye yönelik sağlık, güvenlik ve refah konuları. Tehlikelere karşı temel korumaya büyük ağırlık verilir. İSG; yasaları, standartları, programları ve gönüllü programları içerebilir.

İş sözleşmesi

Arazi yönetimi, grup yönetimi veya şirket yönetimi gibi işverenler ile çalışanlar arasındaki yazılı bir anlaşma. İş sözleşmesinde; iş tanımlaması, çalışma saatleri, maaş aralığı, fazla mesai düzenlemesi, sosyal yardımlar ve maaş kesintileri, yıllık ücretli izinler, hastalık, engellilik veya kaza durumunda ücreti kaybetmeye karşı koruma önlemleri ve sözleşmenin feshi için ihbar süresi yer almalıdır.

İşçi örgütü

Haklarını ve çıkarlarını ilerletmeye ve savunmaya yönelik herhangi bir gönüllü, bağımsız işçi örgütü.^[47]

İşçi temsilcisi

Ulusal yasa veya şirket uygulamalarında bu şekilde tanınan kişi. Bunlar, aşağıdakilerden biri olabilir:

• Sendika temsilcileri, yani işçi sendikaları veya bu gibi sendikaların üyeleri tarafından atanan veya seçilen temsilciler.

• Seçilmiş temsilciler, yani ulusal yasaların veya yönetmeliklerin veya toplu anlaşmaların hükümleri uyarınca kurumun işçileri tarafından serbest seçimle işbaşına getirilmiş olan ve görevleri, sadece ilgili ülkedeki işçi sendikalarının imtiyazı olarak kabul edilen faaliyetleri kapsamayan temsilciler.^[48]

• Yönetim rolündeki bir kişi işçi temsilcisi olarak görev yapamaz.

İşçi/çalışan

Parasal bir meblağ karşılığında emek harcayan bir kişi. İşçi; daimi, geçici, mevsimlik, göçmen, parça başı çalışan, belgelenmiş, belgelenmemiş, bir iş sağlayıcı aracılığıyla işe alınmış, eğitimde olan kişiler, stajyerler ve çıraklar dahil olmak üzere grup yönetimi personeli ve ayrıca hastalık, ebeveyn izni, tatil, eğitim veya endüstriyel anlaşmazlık nedeniyle en son çalıştıkları bir iş veya işletmede geçici olarak bulunmayan kişiler gibi sözleşmeye dayalı statülerine bakılmaksızın çalışan her türlü kişiyi kapsar.^[49]

İşe alma ücreti

Çalışmalarının veya toplanmalarının şekli, zamanlaması veya yerinden bağımsız olarak işçilerin istihdam veya yerleştirme durumunu güvence altına almak için, işe alma sürecinde ortaya çıkan maliyetle ilgili her türlü ödeme.

İşleme

Sertifikalı ürünü fiziksel olarak değiştirerek farklı bir çıktı elde etme süreci (örn. imalat, kavurma, harmanlama).

İşleme faaliyetlerinden kaynaklanan atık su

Değirmenler (örneğin yaş kahve öğütme tesisleri, palm yağı öğütme tesisleri, şeker kamışı öğütme tesisleri), yıkama faaliyetleri ya da ambalajlama veya işleme (örneğin meyve suyu veya meyve püresi fabrikaları) gibi işleme faaliyetlerinde kalitesi olumsuz olarak etkilenmiş olan su.

İşletme

Bir sertifika sahibine (arazi veya tedarik zinciri) ait olan ve belirli sayıda ve türde operasyonun yürütüldüğü, coğrafi olarak ayrı bir birim.

İşyerinde Şiddet ve Taciz

Fiziksel, psikolojik, cinsel veya ekonomik zararı amaçlayan, bununla sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan, tek seferlik veya tekrarlanan bir dizi kabul edilemez davranış ve uygulamayı veya bunlara yönelik tehditleri ifade eder ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet ve Tacizi içerir.^[50]

İyileştirilmiş vaka

Rainforest Alliance İyileştirme Protokolü'ne göre iyileştirilen, doğrulanmış bir Çocuk İşçiliği, Zorla Çalıştırma, Ayrımcılık ve/veya İşyerinde Şiddet ve Taciz vakası.

İyileştirme/İyileştirici Çözüm

Birbirinin yerine veya bir arada kullanılarak, hem olumsuz bir etkinin düzeltilmesini hem de olumsuz etkiye karşı etkide bulunabilecek veya daha iyi hale getirebilecek başlıca sonuçları ifade eder.^[51]

Bu sonuçlar, mazeret, zararı telafi, rehabilitasyon, eski haline geri döndürme, mali veya mali olmayan tazminat ve (adli veya para cezası gibi idari) cezai yaptırımların yanı sıra örneğin tekrarının olmamasını garantileyen uyarılar veya garantiler gibi önlemlerle zararın önlenmesi gibi çeşitli şekillerde olabilir.

İzlenebilirlik Platformu

Tüm tedarik zinciri boyunca, sertifikalı miktarların işlemlerini ve faaliyetlerini raporlamaya yarayan bir dijital Rainforest Alliance platformu.

İzlenebilirlik türü

Sertifikalı miktarları işlenmesi ve ilk çıkış yerine kadar izlenmesi için kullanılan yöntem, örneğin: kütle denkliği, ayrım ve korunmuş kimlik.

Kanalizasyon

Dışkı içeren atık su ve atık katı maddeler. Lavabo ve çamaşır makinesi vb. kaynaklardan gelen suyla karışmış olsun olmasın, tuvaletlerin atıklarını içeren her türlü atık su, kanalizasyon olarak kabul edilir.

Kayıp ürün

Artık satılamayacak derecede zarar görmüş ürün.

Kısıtlanmış Giriş Süreleri (REI)

Bir pestisit uygulamasıyla, koruyucu kıyafet veya ekipman kullanmadan tekrar araziye girilmesine izin verilecek zaman arasındaki bekleme süresini ifade eder. ^[52]
Bu zaman aralığı, uygulanan pestisite göre değişir.

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)

Hastalığa veya yaralanmaya yol açabilecek tehlikelere maruz kalmayı minimuma indirmek amacıyla kullanılan giysi veya ekipmanlar. Bu tehlikeler arasında kimyasal, biyolojik, radyolojik, fiziksel, elektrik, mekanik veya diğer maddeler veya tehlikeler sayılabilir. Eldiven, koruyucu gözlük ve ayakkabılar, kulak tıkacı veya gürültü önleyici kulaklıklar, sert başlıklar, solunum maskeleri veya iş tulumları, yelek vb., kişisel koruyucu ekipmanlar arasındadır.^[53]

Kompost

Organik maddenin kontrollü koşullar altında (sıcaklık, nem, oksijen) biyolojik olarak ayrışarak organik gübre olarak kullanılabilen humus benzeri stabil bir ürüne dönüşmesi.^[54]

Konaklama

Hava şartlarına (örneğin sıcaklık, yağmur, yağış, rüzgar, sıcak, soğuk, nem, direkt güneş ışığı ancak bunlarla sınırlı değildir) karşı korunaklı olan ve yırtıcı hayvanlara karşı koruma sağlayan bir barınak. Güvenli, temiz ve düzgün konaklama imkanları, insan refahı ve işçi haklarıyla ilgili kritik bir unsurdur ve konum ve yapı, sağlık ve hijyen, konfor ve uygunluk açısından yeterli yaşam koşullarını sağlamalıdır.

Konum noktası

Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) Verileri aracılığıyla toplanan bir çift enlem/boylam koordinatı. Konum noktası tek bir veri noktasıdır. Çokgen bilgisi mevcut olmadığında bir arazinin/arazi biriminin konumunu temsil etmek için kullanılabilir.

Koruma

Doğal bir ekosistemin, insanlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak dönüştürülmesine veya bozulmasına karşı korunması. Doğal ekosistemler, mutlak koruma, restorasyon veya sürdürülebilir yönetim metodlarının herhangi bir kombinasyonuyla korunabilir.

Korunmuş Kimlik

Rainforest Alliance Sertifikalı içerik veya ürünün geriye doğru arazi sertifika sahibine kadar tanımlanabildiği bir izlenebilirlik seçeneği. Bu, en katı izlenebilirlik türüdür. Sertifikalı içerik veya ürünle sertifikasız içerik veya ürün karıştırılmaz. Sertifikalı bir ürün farklı sertifikalı kaynaklardan/arazilerden geliyor, ancak tedarik zinciri boyunca kimliği korunuyorsa Karışık Korunmuş Kimlik (Mixed IP) alt türü uygulanabilir.

Kök neden analizi

Başka bir yerde meydana gelip gelmediğini belirlemek için tespit edilen sorunun kapsamı ve ölçeğinin değerlendirilmesi de dahil olmak üzere, uygunsuzlukların veya sorunların altında yatan nedenleri belirleme yöntemi.^[55]

Küçük arazi

10'dan az daimi çalışanı olan tüm araziler. Küçük araziler bireysel olarak ya da bir grubun parçası olarak sertifikalandırılabilir.

Küçük Dönüştürme

Belirli bir alan bağlamında, küçük yüzölçümü nedeniyle doğal ekosistemlerin korunma değerlerini veya insanlara sağladıkları hizmet ve değerleri önemli ölçüde etkilemeyen önemsiz düzeydeki arazi dönüşümüdür^[56].

Kütle denkliği

Bir Sertifika Sahibinin, eşdeğer miktar Rainforest Alliance Sertifikalı olarak tedarik edildiğinde Rainforest Alliance Sertifikalı olarak sertifikalandırılmamış bir ürünü beyan etmesine olanak tanıyan idari izlenebilirlik.

Maksimum Kalıntı Seviyesi/limiti (MRL)

Gıdada izin verilen maksimum kimyasal madde kalıntısı miktarı. MRL'ler, pestisitlerin doğru kullanımının bir göstergesi olarak işlev görür.^[57]

Malzeme Güvenliği Bilgi Formu (MSDS)

Bir ürünün/maddenin kullanımına ilişkin olarak, ilgili iş güvenliği ve sağlık bilgilerini içeren doküman. Bu, güvenli kullanım talimatlarını, taşıma talimatlarını, uygun KKE'yi, belirli bir malzeme veya ürünle ilişkili potansiyel tehlikeleri ve dökülme işleme prosedürlerini içerebilir ancak bunlarla sınırlı değildir.

Marka sahibi

Bir ürünü tescilli bir marka adı veya etiket altında pazarlayan bir şahıs, şirket veya perakende kuruluşu; buna perakende şirketlerinin sahip olduğu özel etiketli markalar/mağaza markaları da dahil olabilir. Bu oluşum ürünü kendisi veya üçüncü bir taraf aracılığıyla işleyebilir ve ambalajlayabilir, ancak markanın sahibi ve sorumlusu kendileridir.

Mevsimlik işçiler

Geçici işçilere bakınız.

Misilleme

Bir işverenin bir çalışanı, yasal olarak koruma altındaki bir faaliyete katıldığından dolayı cezalandırması. Misilleme, alt pozisyona indirme, disiplin cezası verme, işten çıkarma, maaş kesintisi veya işini veya vardiyasını değiştirme gibi herhangi bir negatif iş muamelesi olabilir. Ancak misilleme, görevini değiştirme gibi daha belirsiz şekilde de gerçekleşebilir.

Nihai tüketici ürünü

Tüketime hazır olan ve işleme veya ambalajlama açısından başka bir dönüşüm gerektirmeyen Rainforest Alliance Sertifikalı etiketli bir ürün.

Oluşum

Bkz. Aktör.

Omurgalı

Memelileri, kuşları, sürüngenleri, amfibyumları ve balıkları içeren, belkemiğine veya omurgaya sahip olmalarıyla ayırt edilen organizmalar.

Onay

Onay, bir Tedarik Zinciri Sertifika Sahibinin Rainforest Alliance Sertifikasyon Programına katılması için doğrudan Rainforest Alliance tarafından verilen bir izindir.

Organik gübre

Bitki besinleri içeren ve gübre olarak kullanılan bitki veya hayvan kaynaklı maddeler. Kompost, hayvansal gübre, tezek ve hayvansal sıvı gübre, örnekler arasındadır.^[58]

Orman

Ormanlar, 5 metreden uzun ağaçların yer aldığı ve yüzde 10’dan çok bitki örtüsüne sahip olan veya ağaçların doğal gelişimleri içinde bu eşik değerlere ulaşabileceği, 0,5 hektardan büyük arazilerdir. Ağırlıklı olarak tarımsal veya diğer türden arazi kullanımlarının söz konusu olduğu arazileri içermez.  

Orman, doğal ormanları ve ağaç plantasyonlarını içerir. Rainforest Alliance sertifikasyonu bağlamında ormansızlaşma karşıtı tedarik zincirlerinin uygulanması amacıyla, doğal ormanların dönüştürülmesinin önlenmesine odaklanılmaktadır.^[59]

Ormanlardan kalan ağaçlar

Arazideki orijinal doğal ekosistemin bir parçası olan ve biyolojik çeşitlilik bakımından yüksek değere sahip ağaçlar. Çoğunlukla tarım veya tarımsal ormancılık sistemi içinde dikilen ve yönetilen diğer ağaçlardan daha yaşlı ve daha büyüktürler.

Ormansızlaşma

Doğal ormanın tarıma veya başka bir arazi kullanımına dönüştürülmesi.

Avrupa Birliği Ormansızlaşmayı Önleme Yönetmeliği uyumu: İnsan kaynaklı olsun ya da olmasın, doğal afetlerin neden olduğu durumları da içeren ormanın tarımsal kullanıma dönüştürülmesi (örn. yangın ve ardından tarım arazisine dönüştürülmesi).^[60]

Ormansızlaşmadan arınmış

Ormansızlaşmaya neden olmayan veya katkıda bulunmayan üretim. ^[61]

Ortakçı

Üründen pay alma veya ürünün satışından yüzde alma karşılığında bir toprak sahibinin arazisini işleyen kiracı üretici.

Önemli olmayan risk

Gerçekleşme olasılığı çok düşük olan ve gerçekleşmesi halinde hedefler üzerinde minimum etkiye sahip olacak bir risk. Bu tür riskler genellikle göz ardı edilebilir olarak kabul edilir ve kapsamlı yönetim veya hafifletme çabaları gerektirmez.^[62]

Önemli risk

Gerçekleşme olasılığı yüksek ve hedefler üzerinde önemli bir etkisi olan bir risk. Bu tür riskler, önemli ölçüde zarar veya aksamaya yol açma potansiyelleri nedeniyle özel dikkat ve yönetim gerektirir.

Öz değerlendirme

Rainforest Alliance Standartlarının geçerli gerekliliklerine uygunluğun Sertifika Sahibi tarafından değerlendirilmesi. Yılda bir yapılır ve taşeronların, hizmet sağlayıcıların ve tarım iş aracılarının uygunluğunu içerir (geçerli olduğunda).

Karma bir grubun üreticileri olan büyük arazilerde öz değerlendirme, ya grup yönetimi tarafından bir iç denetim aracılığıyla ya da büyük arazinin yönetimi tarafından öz değerlendirme yoluyla yapılabilir.

Gruplarda öz değerlendirme, grup üreticilerinin iç denetimlerini ve grup yönetiminin geçerli gereklilikler uyarınca kendi kendini değerlendirmesini içerir.

Özgür, Önceden ve Bilgilendirilmiş Rıza (FPIC)

Yerli halkların ve diğer yerel toplulukların, kendi arazilerinin ve kaynaklarının kullanımı veya geliştirilmesi konusunda özgürce ve bilgilendirilmiş şekilde seçim yapma hakkı. FPIC, herhangi bir geliştirme planının tamamlanmasından veya uygulamaya konmasından önce, etkilenen bütün grupların katılımıyla yürütülen katılımcı bir süreç aracılığıyla uygulanır. Bir FPIC süreci, toplulukların zorlanmamasını veya tehdit edilmemesini; kararların, toplulukların kendi seçtiği kurumlar veya temsilciler aracılığıyla alınmasını; herhangi bir faaliyete yetki vermeden veya başlamadan önce toplulukların rızasının alınmasını ve bu rızanın özgürce verilmesini; toplulukların, önerilen herhangi bir geliştirmenin kapsamı ve bu geliştirmenin toplulukların arazileri, geçim kaynakları ve çevreleri üzerindeki olası etkileri konusunda eksiksiz olarak bilgilendirilmesini; sonuçta rıza göstermek veya göstermemek konusundaki kendi tercihlerine saygı gösterilmesini garanti altına alır.^[63]

Parça başı iş

Çalışmaya harcanan süreye göre değil birim başına ücretlendirilen iş.

Pazar fiyatı

Konvansiyonel (sertifikasız olarak) olarak üretilen aynı kalite ve menşeli bir ürün için yaygın olarak ödenen fiyat.

Pestisit

Gıda ve tarımsal ürünlerin üretimi sırasında zarar veren veya başka şekilde bunların üretimini, işlenmesini, depolanmasını, nakliyesini veya pazarlanmasını aksatan, istenmeyen bitki veya hayvan türleri dahil olmak üzere, herhangi bir zararlıyı uzaklaştırmak, ortadan kaldırmak veya kontrol altına almak üzere kullanılan kimyasal veya biyolojik içerikli herhangi bir madde veya madde karışımı.

Yaprak dökücü, kurutucu veya meyvelerin seyreltilmesinde veya erken dökülmesinin önlenmesinde kullanılan maddeler de bu terimin kapsamına girer. Pestisitler ayrıca, ürünün depolama ve nakliye sırasında bozulmasını önlemek amacıyla hasattan önce veya sonra da ürünlere uygulanabilir.^[64]

Prim

Rainforest Alliance Sertifikalı miktarların alıcıları tarafından üretici Arazi Sertifikası Sahibine ödenen piyasa fiyatına, kalite primlerine veya diğer farklara ek olarak yapılan parasal ödeme.

Rainforest Alliance beyanı

Rainforest Alliance Sertifikası veya Rainforest Alliance Sertifikalı bir ürün veya bileşen(ler)in kaynağı hakkında yapılan herhangi bir referans. Bir beyan ürün içinde veya ürün dışında ve/veya ürünün sunulması veya satılması ile ilgili olarak yapılabilir. Bu hem işletmeler hem de işletmeyle tüketici arasında olabilir.^[65]

Risk

Potansiyel olarak olumsuz bir durumun meydana gelme olasılığı, olayın olasılığı ve sonuçlarının ciddiyetinin birleştirilmesiyle ölçülür.^[66]

Risk değerlendirmesi

Rainforest Alliance Standartlarının gerekliliklerine uygunluğu ve beklenen sürdürülebilirlik sonuçlarına ulaşmayı etkileyebilecek sorunları belirlemek ve analiz etmeye yönelik sistematik bir süreç. Rainforest Alliance bu analizi desteklemek için bir Risk Değerlendirme Aracı geliştirmiştir.

Risk hafifletme önlemleri

Olumsuz olayların meydana gelmesini önlemek ve/veya etkilerini azaltmak için alınan önlemler.^[67]

Rodentisit

Halk sağlığı, gıda güvenliği veya yapılar ya da mülkler üzerindeki olumsuz etkileri azaltmak amacıyla kemirgenleri önlemeye, kontrol etmeye veya ortadan kaldırmaya yönelik bir madde veya madde karışımı. Genellikle ürünleri korumak ve hastalıkların yayılmasını önlemek için kullanılır.^[68]

Sağlık ve güvenlik

Çalışanların güvenliği, sağlığı ve refahıyla ilgili olarak işyerlerinde veya kamuya açık ortamlardaki bütün kaza ve yaralanmaları önlemeye yönelik yasalar, yönetmelikler, kurallar, ilkeler ve prosedürler.

Bu aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği (İSG) ve iş içindeki ve dışındaki faaliyetlerin güvenliği için iş dışı sağlık ve güvenlik olarak da adlandırılır.

Savunmasız grup

Genel nüfusa kıyasla daha fazla yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında olan gruplar. Etnik azınlıklar, yerli halklar, göçmenler, engelliler, yalnız yaşayan yaşlılar, kadınlar ve çocuklar genellikle düşük eğitim seviyesi, işsizlik veya eksik istihdam gibi daha fazla sosyal dışlanmaya yol açabilecek zorluklarla karşılaşmaktadır.

Sendika özgürlüğü

Hiçbir ayrım gözetmeksizin işçilerin/çalışanların ve işverenlerin önceden izin almalarına gerek olmaksızın kendi seçtikleri kuruluşları kurma ve bunlara katılma hakkı.^[69]

Sera gazları (GHG’ler)

Isıyı veya uzun dalgalı ışınımları atmosferde hapseden bileşik gazlar. Bu gazların atmosferdeki varlığı, dünyanın yüzeyinin ısınmasına neden olur. GHG’lerin ana kaynağı, insan faaliyetleridir. Fosil yakıtların yakılması, ormanların yok edilmesi, yoğun hayvancılık, sentetik gübre kullanımı ve endüstriyel işlemler, sera gazlarının oluşumuna katkıda bulunur.

Sertifika kapsamı

Bir Sertifika Sahibinin sertifikası kapsamında yer alan faaliyetler, işlemler, aktörler ve ürünler kümesi.

Sertifika Sahibi

Rainforest Alliance tarafından sertifika verilen herhangi biri. Sertifika, Rainforest Alliance tarafından verilen bir onay veya bir Sertifikasyon Kuruluşu tarafından verilen bir sertifika olabilir. Sertifika Sahibi bir arazi veya tedarik zinciri aktörü ya da birden fazla arazi veya tedarik zinciri aktörü için sertifikayı yöneten bir tüzel kişi olabilir.

Sertifikalandırılabilir ürün

Rainforest Alliance Sertifikasyon Programı tarafından sertifikalandırılabilecek ürünler listesinde yer alan ürün.

Rainforest Alliance Sertifikalı Ürünler bölümüne bakınız.

Sertifikalı arazi

Standartlara veya Rainforest Alliance Sertifikasyon Programı'nın diğer sertifikasyon çözümlerine uygun olduğu onaylanmış bir arazi veya araziler grubu.

Sertifikalı miktar

Rainforest Alliance Sertifikasyon Programı kapsamında doğrulanmış ve sertifika almış Sertifika Sahipleri tarafından üretilen ve ticareti yapılan Rainforest Alliance Sertifikalı ürünlerin, malların veya türevlerin miktarı.

Sertifikalı ürün

Rainforest Alliance Sertifikalı bir arazinin sertifika kapsamına dahil olan ve Sertifika Sahibi tarafından yetiştirilen ve hasat edilen herhangi bir ürün.

Sertifikalı ürün

Sertifikalı bir Araziden gelen ve sertifikalı bir Tedarik Zincirinden geçen ürünler veya bileşenler (söz konusu ürünün sertifikalı olarak satılıp satılmadığına veya bir sertifikasyon beyanına dahil edilip edilmediğine bakılmaksızın).

Sertifikasyon

Bir Sertifikasyon Kuruluşu tarafından bir arazinin, arazi grubunun veya tedarik zinciri aktörlerinin Rainforest Alliance Standartlarının gerekliliklerini karşıladığına dair verilen resmi tanınırlık.^[70]

Sertifikasyon kapsamı

Belirli bir Sertifika Sahibine ilişkin Rainforest Alliance Sertifikasyon Programı kapsamındaki faaliyetlerin, süreçlerin, ürünlerin veya hizmetlerin sınırları ve kapsamı.

Sertifikasyon kapsamı

Sertifikasyon kapsamına bakınız.

Sertifikasyon Kuruluşu

Rainforest Alliance Sertifikasyon Programını kullanarak faaliyet gösteren ve Rainforest Alliance Sertifikasyon Programı kapsamında denetim yapma ve sertifika verme yetkisine sahip bir üçüncü taraf güvence uygunluk değerlendirme kuruluşu.^[71]

Sevkiyat

Rainforest Alliance Sertifikalı ürünün bir sertifika sahibinden diğerine fiziksel olarak taşınması.

Sit alanı

Kabul edilen doğal, ekolojik ve/veya kültürel değerleri nedeniyle doğanın, ilişkili ekosistem varlıkları ve kültürel değerleriyle birlikte uzun vadeli olarak korunmasını sağlamak amacıyla ilgili yetkili kuruluşlar tarafından ilan edilen veya belirlenen alan. Milli parklar, yaban hayatı sığınakları, biyolojik veya ormancılık koruma alanları, özel mülkiyetteki koruma alanları ve UNESCO Biyosfer koruma alanları veya Dünya Mirası Sit Alanları içindeki alanlar. Geçerli yasalara göre, koruma altındaki bir bölge içinde üretime izin verilebilir: bir yönetim planındaki belirli bölgelerle (çok kullanımlı bölgelerle), koruma altındaki bölgelerin belirli bir kategorisiyle (V, VI numaralı IUCN kategorileri) veya izin belgeleriyle (örneğin, izinli araziler) sınırlanabilir.

Son tarih

Rainforest Alliance tarafından belirlenen spesifik bir tarihten sonra bazı faaliyetler, uygulamalar veya koşullar artık kabul edilemez ve belirli gereklilik(ler) ile bir uygunsuzluk oluşturur.

Sorumlu iş idaresi yaklaşımı

Çevrenin, insanların ve toplumun korunmasının sağlanması iş uygulamalarının ve idaresinin temeline entegre edilmesi. Sorumlu iş idaresi yaklaşımı, yasal yollarla kötü bir şekilde uygulansa bile, her şeyden önce, insan haklarına saygı, çevre koruma, işçi ilişkileri ve mali hesap verme sorumluluğu gibi konularda yasalara uyulmasını gerektirir. ^[72]

Soruşturma denetimi

Belirli bir şikayet, bildirilen bir olay veya Sertifika Sahibinin uygunluğuyla ilgili önemli bir bilgiye yanıt olarak standart gerekliliklerine uygunluğu teyit etmek için Rainforest Alliance veya bir Sertifikasyon Kuruluşu tarafından gerçekleştirilebilen habersiz bir denetim.

Sözleşmeli yetiştirici

Ticari ürünlerin üretimi için yetiştiriciler veya arazi sahipleri ile bir şirket arasındaki sözleşmeye dayalı ortaklık.

Su ekosistemleri

Akarsular, durgun su kütleleri ve diğer sulak alanlar. Bunlar, aşağıdakileri içerir:

Akarsular ve durgun su kütleleri: Doğal olarak oluşan tüm akarsular, nehirler, havuzlar, göletler, göller ve lagünlerin yanı sıra çoğu yılda en az iki ay boyunca sürekli akan veya aralıklı olarak akan ve en az bir metre genişliğinde olan mevsimsel akarsular. Tortulaşma, kirli akıntı, kıyı erozyonu, termal kirlilik veya bir metreden daha az yükseklikteki su birikintileri nedeniyle değişime uğramış akarsular ve nehirler hala doğal su ekosistemleri olarak kabul edilir. Suni havuzlar, su arıtma gölcükleri ve sulama havuzları, şu durumlar haricinde doğal su ekosistemi olarak kabul edilmez: a) bu su kütlelerine, nesli tehlike altındaki türler yerleşmişse ve/veya b) su kütlesinin yapılış amacı balıklara ve yaban hayata yaşam alanı sağlamaktaysa.

Diğer sulak alanlar: Doğal hidrolojik koşullar sonucunda aşağıdaki koşullardan birinin veya her ikisinin ortaya çıktığı, doğal olarak oluşmuş bütün sulak alanlar:

• Topraklar yılın büyük bölümünde suya doymuş durumdadır.

• Arazi; taşkın yatakları, göletler, akarsular veya okyanus kenarındaki ıslak alanlar da dahil olmak üzere periyodik veya kalıcı olarak sığ sular altında kalmaktadır.

Rainforest Alliance Standartlarının amaçları doğrultusunda, aşağıdakiler doğal su ekosistemleri olarak kabul edilmez:

• Aşağıdaki durumlar haricinde insan faaliyetleri nedeniyle (drenaj kanalları, sulama havuzları, rezervuarlar, atık su tutma havuzları, su ürünleri yetiştirme havuzları, pirinç tarlaları veya çakıl ocakları gibi) mevsimsel veya sürekli olarak ıslak hale getirilen alanlar:

a) Bu su kütleleri nesli tükenmekte olan bir tür tarafından kolonize edilmişse

b) Bu alan, sulak alan habitatı sağlamak üzere insanlar tarafından oluşturulmuşsa

Sulama

Doğal yağışı desteklemek, bitki büyümesini optimize etmek ve tarımsal verimliliği sürdürmek için toprağa veya ürünlere yapılan yapay su uygulaması^[73].

Sürdürülebilirlik Farkı (SD)

Rainforest Alliance Sertifikalı ürününün alıcıları tarafından, arazi sertifika sahiplerine, diğer primler (kalite primleri) ve farklardan bağımsız olarak, söz konusu malın piyasa fiyatına ek olarak yapılan, zorunlu bir nakdi ek ödeme. Sürdürülebilirlik Farkı (çoklu) grup, bireysel veya çoklu arazi sertifika sahiplerine ödenir. (Çoklu) grup yapılanmalarında, grup yönetimi Sürdürülebilirlik Farkını üreticilere orantılı olarak tamamen yeniden dağıtır. Bireysel veya çoklu arazi yapılanmalarında, arazi yönetimi Sürdürülebilirlik Farkını a) üretici ve/veya b) çalışanların yararı doğrultusunda harcayabilir.

Sürdürülebilirlik Yatırımları (SI)

Sürdürülebilirlik Yatırımları, Rainforest Alliance Sertifikalı ürünlerin alıcıları tarafından arazi sertifika sahiplerine, belirli olarak Sürdürülebilirlik Tarım Standardı’nın Arazi Gereklilikleri’ne uymalarına yardımcı olmak amacıyla yapılan nakdi veya ayni yatırımlardır.

Bu yatırımlar, Sürdürülebilir Tarım Standardı'nın temel gerekliliklerine ve geliştirme gerekliliklerine uymak amaçlı yatırımları ve sertifikasyon maliyeti için gereken (Dijital İç Yönetim Sistemi iç denetimlerinin yürütülme ve denetim giderleri) yatırımları içerir. Yatırımlar, arazi sertifika sahipleri tarafından kendi yatırım planlarında belirtilen ihtiyaçlara yönelik olmak zorundadır ve alıcıların, yaptıkları yatırımları raporlaması gerekir.

Sürekli hasat

Mevsimsel dönemler yerine yıl boyunca periyodik olarak hasat edilen ürünler.^[74]  

Sürpriz denetim

Habersiz denetim olarak da bilinen bu denetim, denetlenen kuruluşa önceden haber verilmeksizin gerçekleştirilen bir denetimdir. Bu tür denetimler, düzenli ve planlı denetimler sırasında ortaya çıkmayabilecek tutarsızlıkların veya uygunsuzluk alanlarının tespit edilmesine yardımcı olur.

Şikayet

Şikayet, herhangi bir kişinin başka bir kişinin veya kuruluşun, şikayetçi tarafı olumsuz şekilde etkileyen eylemleri veya kuralları ve politikaları hakkındaki yakınması veya kaygısıdır.

Şikayet mekanizması

Bireylerin, işçilerin/çalışanların, toplulukların ve/veya sivil toplum kuruluşlarının (ihbarcılar dahil) belirli arazi veya işletme faaliyetlerinden ve/veya operasyonlarından olumsuz etkilendiklerine dair şikayetlerini dile getirebilecekleri bir süreç. Şikayet mekanizması, resmi veya resmi, yasal veya yasal olabilir. Şikayetin sunulması, ele alınması, iyileştirme ve izleme aşamalarını içerir.

Tahribat

Doğal bir ekosistemde tür kompozisyonunu, yapısını ve/veya işlevini önemli ölçüde olumsuz etkileyen ve ekosistemin ürün tedarik etmesini, biyoçeşitliliği desteklemesini ve/veya ekosistem hizmetleri sunma kapasitesini azaltan değişiklikler.^[75]

Takvim yılı

Miladi takvim yılına göre 1 Ocak'ta başlayıp 31 Aralık'ta sona eren, birbirini izleyen 12 aylık dönem.

Tampon bölge

Koruma altındaki bir bölgenin koruma değerini arttırmak amacıyla yetkililer tarafından, kaynak kullanımında kısıtlamalar getirilen ve/veya özel geliştirme önlemleri alınan ve ilgili yetkili kuruluşlar tarafından belirtilen, koruma altındaki spesifik bir bölgenin çevresindeki alanlar.

Tanık denetimi

Bir Sertifikasyon Kuruluşu denetçisinin bir iç denetim sırasında iç denetçi(ler)in performansını gözlemlediği ve değerlendirdiği denetim. Tanık denetiminin amacı, denetim sürecinin yetkin, tarafsız ve belirlenmiş standartlara uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır. ^[76]

Tarım İş Aracısı

Arazilere veya üretim tesislerine daimi, geçici veya mevsimlik işçi tedarik etmek gibi işçi işe alım ve yerleştirme hizmetleri sunan bir kurum, kurum temsilcisi veya şahıs. Tarım iş aracıları, kâr amacı güden veya gütmeyen birçok şekilde olabilir.

Tarımsal kimyasallar

Gübreler, pestisitler, büyüme düzenleyiciler, nematisitler veya toprak düzenleyiciler gibi, tarımsal üretimde kullanılan, ticari olarak üretilen, çoğunlukla sentetik kimyasal bileşiklerdir.

Tarımsal ormancılık

Gıda üreten, biyoçeşitliliği destekleyen, sağlıklı toprakların oluşmasını sağlayan, su mevcudiyetini güvence altına alan ve atmosferdeki karbonu emen entegre sistemlerde tarımsal ürünlerin yanı sıra potansiyel olarak diğer bitki örtüsü ve çiftlik hayvanlarını da içeren ağaçların kombinasyonudur.

Tedarik zinciri aktörü

Üretiminden son satışına varıncaya kadar sertifikalı ürünle ilişkili herhangi bir kuruluş.

Tedarik Zinciri Risk Değerlendirmesi (SCRA)

Kayıt sürecinin, Rainforest Alliance Sertifikasyon Platformu'nun, gereken doğrulama türünü ve sıklığını belirlemek amacıyla bir tedarik zinciri sertifika sahibinin operasyonlarının potansiyel risklerini değerlendirmekte temel aldığı bir dizi sorudan oluşan parçası.

Tedarikçi

Başka bir kuruluşa mal veya hizmet sağlayan bir birey, şirket veya kuruluş. Tedarikçiler, müşterilerinin taleplerini karşılamak için gerekli malzeme, ürün veya hizmetlerin mevcut olmasını sağlayarak tedarik zincirinde çok önemli bir rol oynarlar.

Tehdit altındaki hayvanlar ve bitkiler

Ulusal yasalarca veya sınıflandırma sistemlerinde tehdit altında veya tehlike altında olarak ilan edilmiş ve/veya IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi’nde Kritik Tehlike Altında, Tehlike Altında veya Savunmasız Durumda olarak ilan edilmiş ve/veya Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme’nin (CITES) Ek I, II veya III bölümünde listelenmiş olan türler.

Tehlike

Bir kişi veya kişiler üzerindeki potansiyel zarar veya olumsuz sağlık etkisi kaynağı. Çeşitli tehlike türleri vardır: "fiziksel tehlikeler" (örneğin kayma veya takılıp düşme tehlikeleri, yangın, sıcak nesnelerle veya bakımı ihmal edilmiş ekipmanlarla çalışma), "sağlık tehlikeleri" (örneğin gürültü, titreşim, uygun olmayan ışık düzeyi, zararlı tozlar veya stres) veya "kimyasal tehlikeler" (örneğin temizlik maddeleriyle, yapıştırıcılarla veya pestisitlerle çalışma).

Tehlikeli materyaller

Kişilere veya çevreye zarar verebilecek materyaller. Kullanılmış kurşun-asitli piller/aküler, asbest, enerji tasarruflu cıvalı ampuller, elektronik atıklar, POP (PCB) içeren elektrik transformatörleri, tıbbi ekipmanlar, radyoaktif malzemeler, pestisitler, süresi dolmuş insan ve hayvan ilaçları, kullanılmış yağlar, bulaşıcı biyolojik atıklar, dezenfektanlar, hayvan parçaları ve kadavraları ve partiküller (küller, toz, pestisit serpintileri) bunlar arasındadır.

Telif

RA Markalarının kullanımı veya Sertifikalı Ürünü sertifikalı olarak satma hakkı için Rainforest Alliance Lisans Sözleşmesi Genel Hüküm ve Koşullarına ekli Telif Hakkı Çizelgesinde belirtilen Rainforest Alliance'a ödenecek tutar.

Temel koruyucu kıyafet

Pestisitlerle çalışan kişilerin kıyafetleri; uzun kollu gömlek, pantolon ve çorap üstüne giyilen iş tulumu, bot, kimyasal maddelere dayanıklı eldiven, göz koruması (örn. yüz maskesi veya koruyucu gözlük) ve solunum korumasını (örn. solunum maskesi) içerir.

Topluluk

Bir arazinin, arazi grubunun veya şirketin varlığı veya operasyonları tarafından etkilenen belirli bir yerde yaşayan insan grupları Tarım işçileri, arazi sakinleri, komşular, yerliler ve yakın köylerde veya kentlerde yaşayanlar belirli bir arazi, arazi grubu veya şirket tarafından etkilenen topluluklar olabilir.

Bkz. Yerliler ve yerel topluluklar.

Toplumsal cinsiyet

Kadınlar ve erkekler ve kadın ve erkek grupları arasında, normlar, roller ve ilişkiler gibi, toplumsal olarak oluşturulmuş karakteristikler. Toplumdan topluma farklılık gösterir ve değiştirilebilir.  Çoğu insan erkek ya da kadın olarak doğsa da, evlerde, topluluklarda ve işyerlerinde aynı ya da karşı cinsten diğer kişilerle nasıl etkileşimde bulunmaları gerektiği de dahil olmak üzere uygun normlar ve davranışlar öğretilir. İnsanlar kendilerini hem erkek hem de kadın olarak veya hiçbiri olarak tanımlayabileceğinden, Toplumsal Cinsiyet Tanımlaması erkek ve kadınla sınırlı değildir.^[77]

Toplumsal cinsiyet    
eşitliği

Kadınların, erkeklerin, kız ve erkek çocuklarının eşit haklara, sorumluluklara ve fırsatlara sahip olması. Eşitlik, kadınlarla erkeklerin aynı olması değil, kadınlarla erkeklerin haklarının, sorumluluklarının ve fırsatlarının erkek olarak mı yoksa kadın olarak mı doğmuş olduklarına bağlı olmaması anlamına gelir. Toplumsal cinsiyet eşitliği, farklı kadın ve erkek gruplarının çeşitliliğine saygı göstererek, hem kadınların hem de erkeklerin çıkarlarının, ihtiyaçlarının ve önceliklerinin göz önüne alınmasını gerektirir. Toplumsal cinsiyet eşitliği bir kadın sorunu olmayıp, gerek erkekleri gerekse kadınları ilgilendirmeli ve tam katılımlarını sağlamalıdır. Kadınlarla erkekler arasındaki eşitlik hem bir insan hakları meselesi olarak hem de insan merkezli sürdürülebilir gelişimin önkoşulu ve göstergesi olarak görülür. ^[78]

Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık

Cinsiyet veya toplumsal cinsiyet kimliği temelinde yapılan ve istihdam veya meslekte fırsat veya davranış eşitliğini geçersiz kılma veya bozma etkisi olan her türlü ayrım, dışlama veya tercih. Bu, bununla sınırlı olmamak üzere, kadınlara yönelik ayrımcılığı da kapsamaktadır.^[79]

Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet

Belirli bir cinsiyete veya toplumsal cinsiyete sahip bireylere yönelik veya onları orantısız şekilde etkileyen Şiddet ve Taciz türüdür; Cinsel tacizi de içerir.

Toplumsal Cinsiyete Duyarlı

Toplumsal cinsiyet normları, rolleri ve ilişkileri göz önünde bulundurulur ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile erkek ve kadınların özel ihtiyaçlarıyla ilgili konuları ele almak, zararlı toplumsal cinsiyet normlarını, rollerini ve ilişkilerini düzgün hale getirmek ve kadın ve erkek arasındaki güç ilişkilerinde değişiklikleri teşvik etmek için bu anlayış temelinde faaliyetler yürütülür.

Toprak değerlendirmesi

Toprak dokusu, toprak yapısı, toprak-hidrolojisi, toprak profili, topografya, organik madde, bitki örtüsü ve arazi kullanımları gibi özelliklerini gözlemleyerek toprağın koşullarını analiz etmek için sistematik bir süreç. Toprak değerlendirmesinin amacı, ürün seçimine ve toprak ve su yönetim önlemlerine destek olmaktır.

Uygulama dışı bölge

Pestisit uygulaması yapılmayan alan. Metre cinsinden mesafe, uygulama dışı bölgenin genişliğini gösterir ve aşağıdaki gibi pestisitin uygulandığı yönteme bağlıdır:

1. Sırt pulverizatörü, bantlama, yemleme, spesifik granül yerleştirme, toprak veya bitki enjeksiyonu, tohum işleme ve ot boylama gibi mekanik, el yardımıyla ve hedefe dönük uygulama yöntemleriyle uygulandığı takdirde 5 metre.

2. Motorlu pulverizatörler veya püskürtme bomları, hava püskürtmeli pulverizatörler veya sis makineleri (ULV sis makineleri) gibi yayma ve basınçlı püskürtme uygulama yöntemleriyle uygulandığı takdirde, ekipmanın teknik spesifikasyonlarına bağlı olarak 10 metre.

Uygunluk

Rainforest Alliance Standartlarının gerekliliklerinin yerine getirildiğine dair bir tespit.^[80]

Uygunsuzluk

Rainforest Alliance Standartlarındaki bir gerekliliğin tam olarak yerine getirilmemesi.^[81]

Ücretler

Para cinsinden ifade edilen ve karşılıklı anlaşmayla ya da ulusal yasa veya yönetmeliklerle belirlenen ücret veya kazançlar. Ücretler, bir işveren tarafından bir işçiye/çalışana yapılan veya yapılacak olan iş veya verilen veya verilecek olan hizmetler için ödenir.

Üretici

Ticari amaçla veya kendi ve/veya ailesinin geçimini sağlamak için bir tarım işletmesine sahip olan veya işleten (erkek veya kadın) kişi.

Ürün rotasyonu

Yabani ot, zararlı ve hastalık döngülerini kırmak ve toprak verimliliğini ve organik madde içeriğini korumak veya geliştirmek için aynı arazide birkaç yetiştirme mevsimi boyunca farklı ürün ailelerinin planlı bir model veya sırayla dönüşümlü olarak ekilmesi uygulaması.^[82]

Ürünün gençleştirilmesi

Yoğun budama veya ağaç sökme işlemlerini de içeren ürün bakım faaliyetleri. Bu faaliyetler tipik olarak 2 ila 10 yıllık bir döngüde gerçekleştirilir ve ana gövdelerin/ana dalların bir kısmını veya tamamını gençleştirmeyi amaçlar. Periyoda bağlı olarak, sertifikalı ürün yüzölçümünün yüzde 10 ila 50’sine uygulanır.

Vekil kullanıcı hakları

Bir sertifika sahibine, izlenebilirlik platformunda bir arazi sertifikası sahibi adına işlemler yapmak üzere verilen yetki.

Veri Noktaları

Bir göstergeyle bağlantılı olan ve analiz amacıyla bir Sertifika Sahibi ve/veya üretici tarafından veya onlar adına toplanması gereken bilgi veya belirli bir değerdir.

Yaban hayatı

İnsanlar tarafından esas olarak çiftlik hayvanı veya evcil hayvan olarak beslenen hayvanlar dışındaki bütün omurgalı karasal türler.

Yaban hayatı zararlısı

Bitkilere veya bitki ürünlerine zararlı olan herhangi bir yabani omurgalı hayvan.

Yakın tehlike

Mantık çerçevesinde bakıldığında ya hemen ya da tehlike ortadan kaldırılamadan önce ölüme yol açmasının veya ağır fiziksel zarar vermesinin bekleneceği her türlü koşul, durum veya hareket şekli.

Yan ürün

Tarımsal ürünlerin üretimi, işlenmesi veya dağıtımı sırasında ortaya çıkan ancak amaçlanan birincil ürün olmayan ikincil çıktılardır.^[83]

Yaşam geliri

Bir ev halkının, o ev halkının bütün üyeleri için düzgün bir yaşam standardı sağlamaya yetecek, yıllık net kazançları. Düzgün bir yaşam standardının unsurları, beklenmedik olaylara karşı güvence dahil olmak üzere, gıda, su, barınma, eğitim, sağlık, ulaşım, giyim ve diğer temel ihtiyaçları içerir.

Yaşam gelirinde, bir ev halkının kazandığı gelirin birden çok kaynaktan gelebileceği kabul edilir. Örneğin küçük arazi sahiplerinde gelir, ürün satışlarının yanı sıra arazi dışı işler ve göçmen işçi dövizleri yoluyla da elde edilebilmektedir.^[84]

Yaşam Ücreti

Bir çalışan tarafından belirli bir yerde standart bir çalışma haftasında elde edilen ve çalışan ve ailesi için düzgün bir yaşam standardı sağlamaya yetecek ücret. Düzgün bir yaşam standardının unsurları, beklenmedik olaylara karşı güvence dahil olmak üzere, gıda, su, barınma, eğitim, sağlık, ulaşım, giyim ve diğer temel ihtiyaçları içerir.^[85]

Yaşam ücreti rayici

Belirli bir zaman dilimi, bölge ve/veya ürün için yaşam ücreti tahmini. ^[86]

Yaşanabilir alan

İşçiler için yönetim tarafından sağlanan toplam konut alanı.

Yenileme

Eski ağaçları ve diğer bitkileri sökme ve yerlerine yeni bitki örtüsü ekme/dikme faaliyeti.

Yenilenebilir enerji

Sonu olan fosil yakıtların aksine, esasen tükenmeyen kaynaklardan elde edilen enerji.  Yenilenebilir enerji kaynakları arasında odun, atık, jeotermal, rüzgar, fotovoltaik ve termal güneş enerjisi yer almaktadır^[87].

Yerel Bitki Örtüsü

Kendi doğal yayılma alanında, yani insanlar tarafından getirilmeden veya insanların bakımına gerek kalmadan varlık gösteren tür, alt tür veya daha alt taksonomik kategorideki bitkiler.

Yerli Halklar ve yerel topluluklar

Nispeten yaygın olarak kabul edilen yerli halklar tanımlarından birine uyan, farklı insan grupları. Bu tanımlarda (başka faktörlerin yanı sıra), aşağıdakiler göz önüne alınır:^[88]

• Belirli bir sosyoekonomik, politik ve tarihi bağlam içinde kendi insan gelişimi kavramını ve şeklini edinmiştir.

• Farklı grup kimliği, dilleri, geleneksel inançları, töreleri, yasa ve kurumları, dünya görüşleri ve yaşam tarzlarını korumaya çalışmıştır.

• Tarihsel olarak kullandığı ve yerleştiği, özel bir bağ kurduğu ve fiziksel ve kültürel varlığının tipik olarak bağlı olduğu topraklar, doğal kaynaklar ve bölgeler üzerinde belirli bir zaman boyunca kontrol sahibi olmuştur.

• Kendilerini yerli halklar olarak görür.

• Kökenleri; varlıkları, orijinal olarak bulundukları veya sonradan el konulup sürüldükleri toprakların sömürgeleştirilmesinden önceye dayanan halklardan gelmiştir.

Rainforest Alliance standardının amaçları açısından bu tanım aynı zamanda, yerli halklarla aynı temel karakteristikleri paylaşan diğer yerel toplulukları da kapsayacak şekilde kullanılır. Örneğin:

• Toprağa ve doğal kaynaklara, kültür, töre, tarih ve kimlik kaynakları olarak özel bir anlam yüklemek.

• Gelir kaynaklarını, sosyal örgütlenmelerini, kültürlerini, geleneklerini ve inançları dahil olmak üzere, kendi kültürel ve fiziksel varlıklarını sürdürmek için toprağa ve doğal kaynaklara bağlı olmak.

Toprağı, devlet kurumları tarafından resmi olarak tanınmış olsa da olmasa da geleneksel mülkiyet sistemlerine göre kullanmak ve yönetmek.

Yetkin profesyonel/teknisyen

Belirli bir uzmanlık alanında kanıtlanmış profesyonel uzmanlık, beceriler, deneyim ve sicile sahip birey. Ülkedeki yetkili makamlarca verilmiş lisans veya sertifikaya sahip, pestisit uygulamaları için hava taşıtlarını sürmek veya dron kullanmak gibi spesifik teknik faaliyetler konusunda yetkin profesyonel/teknisyen.

Yönetim planı

Yönetim tarafından geliştirilen ve Rainforest Alliance Standartlarına uygunluk için gerçekleştirilecek hedefleri ve faaliyetleri açıklayan doküman. Faaliyetler arasında risk hafifletme önlemleri, insan hakları sorunlarının giderilmesi, miktar/ürün için akış şeması ve prosedürler; çalışanlar/işçiler ve/veya grup üreticileri için eğitim, teknik yardım ve farkındalık artırma faaliyetleri gibi hizmetlerin sağlanması yer alabilir. Yönetim Planı’nda faaliyetler hakkında, takvim, sıklık, faaliyetlerin yürütülmesinden sorumlu kişi, hedef grup ve durum gibi ayrıntılar belirtilir.

Yönetim temsilcisi

Komitelere katılmak, insan hakları konuları ve şikayet mekanizması gibi konuların uygulanmasından sorumlu olmak ve desteklemek üzere yönetim tarafından atanan karar verme yetkisine sahip kişi.

Yüksek Koruma Değerine Sahip (HCV)

Ulusal, bölgesel ve küresel ölçekte olağanüstü önemli veya kritik önemde kabul edilen biyolojik, ekolojik, sosyal veya kültürel değerler:

HCV1: Küresel, bölgesel veya ulusal ölçekte önem taşıyan endemik türlerin ve ender, tehdit altındaki veya tehlike altındaki türlerin toplandığı yerler.

HCV2: Küresel, bölgesel veya ulusal ölçekte önem taşıyan ve doğal dağılım ve miktarda doğal olarak görülen türlerin büyük çoğunluğunun yaşamını sürdürme yeteneğine sahip olduğu, el değmemiş orman arazileri ve geniş arazi seviyesindeki ekosistemler ve ekosistem mozaikleri.

HCV3: Ender, tehdit altındaki veya tehlike altındaki ekosistemler, yaşam alanları veya soyu tükenmekte olan canlıların korunması için ayrılmış bölgeler.

HCV4: Su kütlelerinin korunması ve dayanıksız topraklarda ve eğimli arazilerde erozyon kontrolü gibi kritik durumlardaki temel ekosistem hizmetleri.

HCV5: Yerel toplulukların veya yerli halkların (geçim kaynakları, sağlık, beslenme, su vb.) temel ihtiyaçlarının giderilmesi için temel önem taşıyan yerler ve kaynaklar. Bu topluluklarla ve yerli halklarla yapılan sözleşmelerle ayırt edilir.

HCV6: Küresel veya ulusal kültürel, arkeolojik veya tarihi önem taşıyan ve/veya yerel toplulukların veya yerli halkların geleneksel kültürleri için kritik önemdeki kültürel, ekolojik, ekonomik veya dini/kutsal yerler, kaynaklar, yaşam alanları ve araziler. Bu yerel topluluklarla veya yerli halklarla yapılan sözleşmelerle ayırt edilir.^[89]

HCV alanlarının ve Doğal Ekosistemlerin korunması konusundaki özel bir Rainforest Alliance kılavuz dokümanında, HCV alanlarının ayırt edilmesine ilişkin daha ayrıntılı tanımlar ve talimatlar mevcuttur.

Zararlılar

Bitkilere veya bitki ürünlerine zarar veren herhangi bir bitki (otlar), hayvan (örneğin nematodlar, böcek, eklembacaklılar, kemirgenler) veya patojen ajan (mantarlar, bakteriler ve virüsler gibi mikroorganizmalar) türü, ırkı veya biyotipi.^[90]

Zorla Çalıştırma

Bir kişinin, herhangi bir cezaya uğrama tehdidi altında yapmak zorunda bırakıldığı ve kendisinin gönüllü olarak sunmadığı bütün iş veya hizmetler.

Bir kişi, gönülsüz (işçinin/çalışanın özgür ve bilgilendirilmiş rızası olmaksızın) ve tehdit, ceza veya bir tür zorlama yoluyla yaptırılan bir işte çalışıyorsa, Zorla Çalıştırılıyor olarak sınıflandırılır.

Gönülsüzlük şekilleri, aşağıdakileri içerebilir ancak bunlarla sınırlı değildir:

• Kölelik veya borçla çalıştırma gibi bir işlem yoluyla çalıştırma.

• Askerlik gibi, devlet tarafından dayatılan ve 29 sayılı ILO Konvansiyonu’nda belirtilen beklentileri karşılamayan işçilik.

• Gönüllü olmayan cezaevi işçiliği.

• Ücretsiz veya aşırı düşük ücretli çalışma.

• İşçinin/çalışanın rızası olmadan çalışma koşullarında (işveren, ücretler, saatler, işin niteliği, koşullar/tehlikeler/maruziyetler, süre) yapılan değişiklikler.

• İşveren veya işe alan tarafından çalışma veya yaşam koşullarında düşüş meydana getirilmesi.

• Gönüllü olmayan ve aşırı fazla mesai.

• İş sözleşmesi veya anlaşmasını sona erdirme konusunda sınırlı özgürlük.

Baskı veya zorlama şekilleri, aşağıdakileri içerebilir ancak bunlarla sınırlı değildir:

• Fiziksel veya cinsel şiddet.

• Fiziksel sınırlama.

• Hareket veya iletişim kısıtlamaları.

• Para cezaları veya başka finansal cezalar.

• Yemek, su, tuvalet, uyku veya diğer temel ihtiyaçlardan mahrum bırakma.

• İzolasyon.

• Zorla uyuşturucu veya alkol kullandırma.

• Borçla çalıştırma veya avansların ve avansların manipülasyonu dahil olmak üzere borç manipülasyonu.

• İstihdam şartı olarak depozito, mali veya ek teminatlar veya kişisel eşyaların zorunlu tutulması.

• Ücretlerin veya diğer sosyal yardımların verilmemesi veya geciktirilmesi.

• Kimlik veya diğer önemli dokümanların işçinin/çalışanın rızası olmadan ve/veya işçinin/çalışanın bunlara kolay erişimi sağlanmadan saklanması.

• İşten çıkarma, sınırdışı etme, yasal işlem veya yetkililere şikayet etme tehditleri.^[91]